“เพื่อสุขภาพ” ชุมชนสุขภาพ เรื่องราวตรงใจ ตอบโจทย์ทุกช่วงวัย รุ่นไหนก็รัก ♡
ที่พักผู้สูงอายุ VS ครอบครัว ให้พ่อแม่อยู่แบบไหนดี ? พร้อมแนะนำบ้านพักผู้สูงอายุ
ปัจจุบันบ้านเราเป็นสังคมผู้สูงอายุอย่างเต็มตัว ผู้สูงอายุมีอายุยืนยาวมากขึ้น และในบางคนก็มี โรคในผู้สูงอายุ ที่ต้องได้รับการช่วยเหลือส่วนบุคคลและได้รับการดูแลเป็นพิเศษ เพื่อให้ผู้สูงอายุได้ใช้ชีวิตวัยชราอย่างมีคุณภาพ ครอบครัวควรเริ่มวางแผนจัดการเรื่องที่อยู่อาศัย เรื่องการมีผู้ดูแลผู้สูงอายุ และบริการทางการแพทย์อื่นๆ ที่อาจจำเป็น การใช้เวลาทำความเข้าใจภาวะสุขภาพของพ่อแม่ตลอดจนความชอบ ไลฟ์สไตล์ของท่าน เป็นประโยชน์อย่างมาก เพราะคือข้อมูลสำคัญที่จะช่วยตัดสินใจได้อย่างมีประสิทธิภาพว่าจะเลือก ที่พักผู้สูงอายุ หรือให้ผู้สูงอายุอาศัยอยู่กับครอบครัว มาดูความแตกต่างทั้งสองแบบกันเลยค่ะ
ที่พักผู้สูงอายุ หรือให้ผู้สูงอายุอยู่กับครอบครัว ควรเลือกแบบไหนดี ? ที่จะดีต่อผู้สูงอายุมากที่สุด
ทางเลือกที่พบบ่อยที่สุดในการดูแลผู้สูงอายุได้แก่ การมองหาบ้านพักผู้สูงอายุ และการดูแลผู้สูงอายุที่บ้าน แม้ว่าตัวเลือกทั้งสองจะมีเงื่อนไขแตกต่างไปตามสถานการณ์ของแต่ละครอบครัว แต่ก็มีรายละเอียดที่ต้องพิจารณาหลายปัจจัย บทความนี้ขอนำเสนอรายละเอียดการดูแลสุขภาพที่บ้านกับที่พักผู้สูงอายุ เพื่อเปรียบเทียบข้อดี ข้อเสีย รวมทั้งปัจจัยต่างๆ เพื่อให้เข้าใจถึงบริบททั้งสองแบบ เพื่อประกอบการตัดสินใจในการเลือกแนวทางการดูแลผู้สูงอายุที่จะเป็นประโยชน์ต่อผู้สูงอายุมากที่สุดค่ะ
1. การดูแลผู้สูงอายุที่บ้าน
การดูแลสุขภาพผู้สูงอายุที่บ้านเป็นการเปิดโอกาสให้ครอบครัวได้อยู่ใกล้ชิดกับบุพการีในช่วงบั้นปลายชีวิต ในบางครอบครัวที่ไม่สามารถดูแลท่านด้วยตัวเองก็อาจจ้างให้ผู้ดูแลมาที่บ้านเป็นประจำ เพื่อช่วยเหลือผู้สูงอายุด้านการดำเนินชีวิตประจำวัน รวมทั้งให้การรักษาพยาบาลบางอย่าง เช่น การจัดการยา การติดตามสัญญาณชีพ การดูแลบาดแผล ในกรณีที่ผู้สูงมีบาดแผล เช่น แผลกดทับ หรือแผลจากโรคเบาหวาน ผู้สูงอายุหลายคนชอบตัวเลือกนี้เพราะโดยส่วนมากมักจะติดบ้าน ติดสถานที่ที่มีความทรงจำให้ระลึกถึง สภาพแวดล้อมของบ้านย่อมคุ้นเคย สะดวกสบาย มีอิสระและสบายใจ
ข้อดี :
- สภาพแวดล้อมที่คุ้นเคย : ผู้สูงอายุได้อยู่ในสภาพแวดล้อมที่คุ้นเคย รายล้อมด้วยลูกหลานและคนที่รัก มีความรู้สึกสบายใจและลดความวิตกกังวล มีสุขภาพจิตดี
- เป็นการดูแลเฉพาะบุคคล : การดูแลที่บ้านมีข้อได้เปรียบตรงที่สามารถตอบสนองความต้องการผู้สูงอายุได้โดยเฉพาะ ผู้ดูแลทำงานกับผู้สูงอายุและคนในครอบครัวอย่างใกล้ชิด เพื่อพัฒนาแผนการดูแลส่วนบุคคล ทำให้มั่นใจว่าสามารถตอบสนองความต้องการของผู้สูงอายุได้อย่างเต็มที่ และแก้ไขปัญหาเพื่อความเป็นอยู่ที่ดีของผู้สูงอายุในทุกๆ ด้าน
- ความเป็นอิสระและความยืดหยุ่น : ผู้สูงอายุยังรักษาความเป็นอิสระและควบคุมชีวิตประจำวันของตัวเองได้ ปฏิบัติตามกิจวัตรที่ต้องการและมีส่วนร่วมในกิจกรรมที่ชื่นชอบ สามารถตัดสินใจได้ด้วยตัวเอง โดยมีผู้ดูแลคอยให้การสนับสนุนและช่วยเหลือที่จำเป็น
- ความสัมพันธ์กับผู้ดูแล : ความสัมพันธ์และการเอาใจใส่ของผู้ดูแลเป็นแบบตัวต่อตัว ทำให้เกิดความสนิทสนมคุ้นเคย ช่วยเพิ่มความไว้วางใจและความอุ่นใจ ส่วนที่พักผู้สูงอายุมักมีเจ้าหน้าที่หลากหลาย สับเปลี่ยนเวียนมาดูแล ไม่ได้รับประกันว่าจะได้พบคนเดิมๆ ที่สามารถสร้างความคุ้นเคยแน่นแฟ้นและทำให้ผู้สูงอายุมีความอบอุ่นใจได้
- ค่าใช้จ่าย : การดูแลที่บ้านโดยทั่วไปจะมีราคาถูกกว่า ที่พักผู้สูงอายุ หรือสถานพยาบาลอื่นๆ
ข้อเสีย :
- การจัดการจ้างงาน : คนที่จ้างมาเป็นผู้ดูแลมีความสำคัญมาก เพราะต้องอยู่ใกล้ชิดกับผู้สูงอายุ ซึ่งจะต้องได้รับความไว้วางใจจากผู้สูงอายุและคนในครอบครัว โดยคนในครอบครัวต้องทำการตรวจสอบให้แน่ใจว่าได้ผู้ดูแลที่ทุ่มเทและเอาใจใส่ ผู้ดูแลสามารถเป็นทั้งผู้สร้างหรือทำลายคุณภาพชีวิตของผู้สูงอายุที่ต้องพึ่งพาได้เลยทีเดียว
- การรักษาความปลอดภัย : บ้านส่วนใหญ่ไม่มีมาตรการรักษาความปลอดภัยในระดับเดียวกับสถานพยาบาล ด้วยเหตุนี้ จึงต้องระมัดระวังอันตรายจากการล้มในบ้าน และความปลอดภัยอื่นๆ ในบ้านด้วย
2. การดูแลผู้สูงอายุในบ้านพักผู้สูงอายุ
บ้านพักผู้สูงอายุเป็นสถานพยาบาล ที่ให้บริการการดูแลระยะยาว ทั้งจัดการทั้งเรื่องที่อยู่อาศัย การดูแลส่วนบุคคล การพยาบาล และกิจกรรมสำหรับผู้สูงอายุ มีเจ้าหน้าที่ที่มีใบอนุญาตและผู้ช่วยเหลือที่คอยให้บริการทุกวันตลอด 24 ชั่วโมง เป็นทางเลือกที่ดีสำหรับผู้สูงอายุที่เพิ่งออกจากโรงพยาบาลแต่สุขภาพยังไม่ดีพอที่จะกลับมาให้การดูแลที่บ้านได้ เหมาะสำหรับผู้ที่ต้องการการดูแลทางการแพทย์อย่างต่อเนื่อง นอกจากนี้ ยังเหมาะกับผู้สูงอายุที่ไม่มีผู้ดูแลที่บ้านด้วย
ข้อดี :
- การดูแลที่ครอบคลุม : สถานบริการผู้สูงอายุมักมีบริการที่ครอบคลุม มีผู้เชี่ยวชาญอย่างพยาบาลวิชาชีพคอยดูแลผู้สูงอายุ มีเครื่องมืออุปกรณ์ที่ครบถ้วนและบุคลากรที่มากกว่า รวมทั้งอาจมีผู้เชี่ยวชาญในการดูแลเฉพาะอีกด้วย จึงสามารถให้การดูแลทางการแพทย์ได้มากกว่าที่บ้าน เป็นประโยชน์อย่างยิ่งสำหรับบุคคลที่มีอาการป่วยที่ซับซ้อนหรือผู้ที่ต้องการความช่วยเหลือเฉพาะทาง
- การเข้าถึงผู้เชี่ยวชาญด้านสุขภาพได้ทันท่วงที : ที่พักสำหรับผู้สูงอายุบางแห่งมีทีมผู้เชี่ยวชาญด้านสุขภาพครบถ้วนทั้งแพทย์และพยาบาล พร้อมติดตามผลทางสุขภาพและให้การบริการด้านการดูแลสุขภาพได้ทันท่วงที สามารถวางใจได้ว่าจะได้รับการดูแลทางการแพทย์ได้ทันที
- การมีส่วนร่วมทางสังคมและโอกาสในการเข้าสังคม : บ้านพักผู้สูงอายุเปิดโอกาสให้ผู้สูงอายุมีปฏิสัมพันธ์ทางสังคมและมีส่วนร่วมกับเพื่อนผู้อาศัยผ่านการทำกิจกรรมต่างๆ มีพื้นที่ส่วนกลางสำหรับกิจกรรมนันทนาการ โดยมักจัดกิจกรรมต่างๆ อยู่เป็นประจำ เช่น เล่นเกม ทำงานฝีมือ ชมภาพยนตร์ มีกิจกรรมนอกสถานที่ ทำให้มีโอกาสเข้าสังคมและสร้างมิตรภาพ การเข้าสังคมจะช่วยป้องกันความรู้สึกโดดเดี่ยว และส่งเสริมความรู้สึกเป็นส่วนหนึ่งของสังคม ทำให้ผู้สูงอายุเห็นคุณค่าของตัวเอง
- ความปลอดภัยและการรักษาความปลอดภัย : ที่พักของผู้สูงอายุได้รับการออกแบบมาเพื่อให้มีสภาพแวดล้อมที่ปลอดภัย มีพนักงานที่ฝึกอบรมการช่วยเหลือฉุกเฉินมาเป็นอย่างดี ที่พักหลายแห่งมีมาตรการการรักษาความปลอดภัยที่เข้มงวด ซึ่งเป็นประโยชน์อย่างยิ่งสำหรับผู้ที่เป็นโรคสมองเสื่อม อัลไซเมอร์ ที่อาจหลงลืมและหลงออกจากที่พักได้
- การจัดการจ้างงาน : ครอบครัวไม่ต้องกังวลเรื่องการจ้างผู้ดูแลโดยตรง เพราะมั่นใจได้ว่าบุคลากรในที่พักสำหรับผู้สูงอายุได้รับการฝึกอบรมมาเป็นอย่างดี สามารถดูแลผู้สูงอายุได้อย่างมีประสิทธิภาพ
ข้อเสีย :
- ค่าใช้จ่าย : โดยเฉลี่ยแล้ว การดูแลแบบเต็มเวลาในบ้านพักคนชราจะมีค่าเฉลี่ยสูงกว่าการดูแลที่บ้าน
- ความเป็นอิสระน้อยหรือไม่มีเลย : การดำเนินชีวิตของผู้สูงอายุจะผูกติดกับตารางกิจกรรมของที่พัก ดังนั้นจึงไม่สามารถตัดสินใจด้วยตัวเองในเรื่องการกิน การอาบน้ำ การนอน การที่ไม่สามารถทำตามใจตัวเองได้ หรือไม่ได้เป็นคนเลือกสิ่งต่างๆ อาจทำให้ผู้สูงอายุบางท่านเกิดความรู้สึกสูญเสียอัตลักษณ์และความเป็นผู้ใหญ่ และส่งผลกระทบทางด้านจิตใจได้
- การปรับตัว : ผู้สูงอายุอาจรู้สึกว่าการย้ายไปที่พักผู้สูงอายุ เป็นการรบกวนชีวิตและอารมณ์ โดยเฉพาะผู้ที่เป็นโรคสมองเสื่อมหรืออัลไซเมอร์ การเปลี่ยนกิจวัตรประจำวันอาจทำให้เกิดความวิตกกังวลและหงุดหงิดอย่างมาก การเปลี่ยนแปลงครั้งใหญ่เช่นนี้อาจทำให้บางท่านเกิดความกังวล เครียด และสับสน ยังรับไม่ได้กับกิจวัตรใหม่ๆ และใบหน้าที่ไม่คุ้นเคย ต้องใช้ในการปรับตัวให้เข้ากับสภาพแวดล้อมการอยู่ร่วมกันเป็นกลุ่ม
- ไม่มีการดูแลแบบตัวต่อตัว และคุณภาพการดูแลที่ผันผวน : ที่พักสำหรับผู้สูงอายุนั้น พยาบาลและผู้ดูแลจะสับเปลี่ยนเวียนกันมาดูแลตลอดยี่สิบชั่วโมง การดูแลจากหลายๆ คนทำให้โอกาสการสร้างความสัมพันธ์ที่แน่นแฟ้นน้อยลง และเจ้าหน้าที่ต้องดูแลผู้สูงอายุหลายๆ คน อาจทำให้ไม่สามารถดูแลผู้สูงอายุได้อย่างเฉพาะเจาะจง และไม่สามารถตอบสนองต่อความต้องการของผู้สูงอายุได้อย่างเต็มที่
เกร็ดสุขภาพ : แม้ว่าการดูแลที่บ้านจะให้การดูแลแบบส่วนบุคคล มีความเป็นอิสระ และมีความสะดวกสบายต่อผู้สูงอายุเพราะมีสภาพแวดล้อมที่คุ้นเคย บางครั้งผู้สูงอายุก็ต้องการการดูแลในระดับที่สูงกว่าที่บ้าน เมื่อถึงเวลานั้นอาจถึงเวลาที่จะต้องพิจารณาบ้านพักผู้สูงอายุซึ่งเป็นสถานดูแลระยะยาวที่ให้การดูแลตลอด 24 ชั่วโมง ซึ่งรวมถึงการพยาบาลที่มีทักษะซับซ้อน ที่พักผู้สูงอายุอาจเป็นทางเลือกสำหรับผู้สูงอายุที่ต้องการการดูแลอย่างสม่ำเสมอ หรือลักษณะบ้านไม่ปลอดภัย ไม่สามารถป้องกันอุบัติเหตุที่อาจเกิดขึ้น หรือไม่สามารถป้องกันในกรณีที่ผู้สูงอายุหายตัวไปซึ่งมักเกิดขึ้นเมื่อผู้สูงอายุที่เป็นอัลไซเมอร์หรือสมองเสื่อม นอกจากนี้ ยังมีกิจกรรมทางสังคมที่สร้างมิตรภาพ และการเข้าสังคม ซึ่งเป็นสิ่งที่อาจไม่พร้อมถ้าผู้สูงอายุอาศัยอยู่ที่บ้าน
แนะนำที่พักผู้สูงอายุในเมืองไทยที่ได้มาตรฐาน มีที่ไหนน่าสนใจบ้าง ?
ปัจจุบันที่พักสำหรับผู้สูงอายุหรือที่เรียกกันว่า nursing home ไม่ได้เข้าถึงยากเหมือนเมื่อสิบปีก่อน จึงมีทางเลือกมากมาย ในขณะเดียวกัน สถานพยาบาลเหล่านี้ยังมีบริการส่งผู้ดูแลไปที่บ้านอีกด้วย บางครั้งการเข้าไปปรึกษาเพื่อให้สถานพยาบาลช่วยประเมิน ให้ข้อมูลในการตัดสินใจก็จะเป็นประโยชน์ในการเลือกอีกทางหนึ่ง ซึ่งควรเลือกที่เดินทางสะดวก เข้าถึงง่าย ถ้ายิ่งอยู่ใกล้บ้านก็จะเป็นตัวเลือกที่น่าสนใจ อย่างไรก็ตาม ที่พักแต่ละแห่งมีบริการที่แตกต่างกันบ้าง ทั้งค่าใช้จ่าย บุคลากร อุปกรณ์ กิจกรรม ศักยภาพในการดูแล ลองเข้าไปสำรวจสถานพยาบาลใกล้บ้านก่อนที่จะตัดสินใจ ซึ่งมีหลากหลายรูปแบบและมีแทบจะทุกภูมิภาค ตัวอย่างเช่น
- ศูนย์พัฒนาการจัดสวัสดิการสังคมผู้สูงอายุบ้านบางแค
- ศูนย์พัฒนาการจัดสวัสดิการสังคมผู้สูงอายุบ้านบุรีรัมย์
- ศูนย์พัฒนาการจัดสวัสดิการสังคมผู้สูงอายุจังหวัดสงขลา
- Senior Complex รพ.รามา
- ศูนย์ดูแลผู้สูงอายุปวีณา เนิร์สซิ่งโฮม อุบลราชธานี
เกร็ดสุขภาพ : ปัจจัยที่ต้องคำนึงถึง เมื่อต้องเลือกการดูแลสำหรับผู้สูงอายุที่บ้านมีดังนี้
– สภาวะสุขภาพและอาการของผู้สูงอายุ
– สถานการณ์ครอบครัว สภาพที่อยู่ ต้องการการสนับสนุนมากน้อยเพียงใด มีความพร้อมอย่างไร
– สถานการณ์ทางการเงิน ความสามารถในการจ่าย รวมทั้งบริการทางภาครัฐที่สามารถเข้าถึงได้
– ความสามารถในการเข้าถึงผู้ให้บริการด้านการดูแลสุขภาพ กรณีที่ต้องได้รับการรักษาที่จำเป็น
– ระดับความสะดวกสบายส่วนบุคคลของผู้สูงอายุและครอบครัวต่อตัวเลือกต่างๆ โดยเฉพาะสภาวะจิตใจ นิสัยส่วนตัวของผู้สูงอายุอันเป็นปัจจัยที่ต้องคิดร่วมด้วยเสมอ
การเลือกระหว่างการดูแลที่บ้านและที่พักผู้สูงอายุเป็นการตัดสินใจที่สำคัญ ต้องพิจารณาถึงความต้องการ ความชอบ การมีส่วนร่วมของครอบครัว และการพิจารณาทางการเงิน แต่ละครอบครัวสามารถตัดสินใจโดยอาศัยข้อมูลอย่างรอบด้าน เพราะท้ายที่สุดแล้ว ผู้สูงอายุไม่ใช่คนเดียวที่ได้รับผลกระทบจากการตัดสินใจ แต่กระทบทั้งทีมผู้ให้บริการและสมาชิกในครอบครัวทั้งหมดด้วย จึงมีความจำเป็นสำคัญที่ทุกคนจะต้องอยู่ในกระบวนการพิจารณาตั้งแต่แรกเริ่มค่ะ
อ้างอิงข้อมูลบางส่วนจาก : opensystemshealthcare.com, connected-health.ie, agingwithcomfort.com, consumeraffairs.com
Featured Image Credit : freepik.com/Lifestylememory
ติดตามเราได้ที่ … เฟสบุ๊ค : เกร็ดสุขภาพ
