“เพื่อสุขภาพ” ชุมชนสุขภาพ เรื่องราวตรงใจ ตอบโจทย์ทุกช่วงวัย รุ่นไหนก็รัก ♡
ทำความรู้จัก ออทิสติกแบบฉลาด อย่าง “อูยองอู” และประเภทของออทิสติกกัน !
เมื่อสามสิบปีก่อน เคยมีภาพยนตร์ดังกระฉ่อนทั่วโลก ใครที่เป็นแฟนภาพยนตร์ต่างประเทศต้องเคยรู้จัก “Forest Gump อัจฉริยะปัญญานิ่ม” ซึ่งตัวละครเอกในเรื่องเป็นโรคออทิซึมหรือผู้ป่วยออทิสติก ในตอนนี้ ตัวละครเอกที่เป็น ออทิสติกแบบฉลาด กลับมาโด่งดังอีกครั้งจากซี่รีย์เกาหลี ที่ใครๆ ก็ตกหลุมรักเสน่ห์ของ “อูยองอู” จากเรื่อง Extraordinary Attorney Woo จนหลายๆ คนสงสัยกันว่า โรคที่นางเอกต้องประกาศตัวทุกครั้งว่าเป็น ออทิสติกสเปกทรัม คืออะไรกันแน่ ? และออทิสติกมีกี่ประเภทกันนะ ?
ออทิสติกมีกี่ประเภท ? ออทิสติกแบบฉลาด เป็นแบบไหน? แล้วออทิสติกสเปกตรัมคืออะไร ?
Autismspectrum disorder (ASD) หรือออทิสติกสเปกตรัม คือช่วงกลุ่มโรคใดๆ ที่มีลักษณะอาการเฉพาะของออทิสติก กล่าวคือ มีพัฒนาการระบบประสาทของสมองที่ควบคุมอารมณ์ การสื่อสาร และการเคลื่อนไหว อันแตกต่างไปจากปกติ ทำให้มีความยากลำบากในการปฏิสัมพันธ์ทางสังคมและการสื่อสาร มีพฤติกรรมซ้ำๆ รวมถึงมีความสนใจหรือหลงใหลในบางอย่างเป็นอย่างมาก
นอกจากนี้ ยังมีการตอบสนองต่อสิ่งเร้าทางประสาทสัมผัสที่ไม่เหมือนกับคนอื่นๆ บางทีถึงขั้นตอบสนองต่อสิ่งเร้าอย่างรุนแรงง่ายกว่าคนทั่วไป คนเลยมักเข้าใจว่าผู้ที่เป็นออทิสติกจะมีอารมณ์รุนแรง แต่แท้จริงแล้ว ในแต่ละคนนั้น มีความรุนแรง – การตอบสนองต่อสิ่งเร้า มีพฤติกรรมและการเรียนรู้ที่แตกต่างกันไปไม่เหมือนกันเลย
ลักษณะของออทิสติกสเปคตรัม
ออทิสติกสเปคตรัม มีลักษณะร่วมกันคือ มีพฤติกรรมที่มีลักษณะเฉพาะ มีการสื่อสาร การโต้ตอบ และการเรียนรู้ในแบบที่แตกต่างจากคนส่วนใหญ่ ทั้งนี้ ยังมีความสามารถทางด้านสมองและสติปัญญาที่แตกต่างกัน แล้วแต่ชนิดของออทิสติก บางคนมีทักษะการสนทนาขั้นสูง ในขณะที่บางคนสื่อสารกับคนอื่นๆ ได้ลำบาก บางคนต้องการความช่วยเหลืออย่างมากในชีวิตประจำวัน บางคนสามารถทำงานและใช้ชีวิตได้ด้วยตัวเอง
ไขข้อสงสัย ออทิสติกมีกี่ประเภท ? ชวนรู้จักประเภทของความผิดปกติของ
ออทิสติกสเปกตรัม
1. แอสเพอร์เกอร์ซินโดรม (Asperger’s Syndrome)
แอสเพอร์เกอร์ซินโดรม เป็นสเปคตรัม ที่มีผลกระทบกับพัฒนาการด้านควบคุมการเคลื่อนไหว การเข้าสังคม และพฤติกรรม ทำให้การมีเพื่อนหรือสร้างปฏิสัมพันธ์กับผู้คนเป็นไปได้ยาก เข้าสังคมลำบาก และอาจมีปัญหาในการสื่อ
สารด้วยอวัจนภาษา (ภาษาท่าทาง) เช่น การแสดงออกทางสีหน้า ท่าทาง แต่ไม่มีปัญหาด้านสติปัญญา และการใช้ภาษา อันที่จริงแล้ว บางคนอาจมีทักษะการพูดขั้นสูงด้วยซ้ำไป (ทักษะการพูดแบบมีเหตุผลคล่องแคล่วของอูยองอู ไม่ได้เกินจริงแต่อย่างใด) แต่พวกเขาอาจจดจ่ออยู่กับหัวข้อหนึ่งที่สนใจมากเป็นพิเศษ มีความหลงใหลและศึกษาเรื่องนั้นๆ อย่างละเอียด (เหมือนอูยองอูชอบวาฬ และรู้ทุกอย่างเกี่ยวกับวาฬ) และมีพฤติกรรมที่มีลักษณะเฉพาะที่ดูแปลกไปจากทั่วไป (ตัวอย่างเช่น อูยอนอู ไม่ชอบถูกเนื้อต้องตัว ไม่จับมือใคร ต้องนับก่อนถึงจะเข้าประตูได้)
หากกล่าวถึงออทิสติกมีกี่ประเภทที่ฉลาดบ้าง ก็คงจะเป็น แอสเพอร์เกอร์ นี่ล่ะที่เป็นออทิสติกแบบฉลาด นอกจากนี้ ยังมีการศึกษาบางชิ้นที่แสดงความสัมพันธ์ของแอสเพอร์เกอร์กับระดับไอคิวด้วย
2. คลาสสิค ออทิสติก
คลาสสิค ออทิสติก คือกลุ่มออทิสติกที่คนส่วนใหญ่นึกถึงเมื่อได้ยินคำว่า
“ออทิสติก” ในกลุ่มนี้ มักมีความล่าช้าทางภาษาเป็นอย่างมาก รวมทั้งความบกพร่องทางสังคมและการสื่อสาร มีพฤติกรรมและความสนใจที่แปลกไปจากทั่วไป หลายคนที่เป็นโรคออทิสติกกลุ่มนี้มีความบกพร่องทางสติปัญญาร่วมด้วย หรือบางคนก็เป็นออทิสติกอารมณ์รุนแรง ควบคุมตัวเองไม่ได้ แต่บางคนก็มีอาการเพียงเล็กน้อย สามารถเรียนรู้พัฒนาการใช้ชีวิตในสังคมภายใต้ข้อจำกัดอย่างมีความสุขได้ ซึ่งเราจะไม่พบออทิสติกแบบฉลาดในกลุ่มนี้
3. พัฒนาการทางสติปัญญาผิดปกติ ที่ไม่เข้าข่ายวินิจฉัยโรคต่างๆ
บางครั้งเรียกว่า Atypical Autism หรือ PDD-NOS ( Pervasive Developmental Disorder – Not Otherwise Specified ) คือกลุ่มที่มีข้อวินิจฉัยตรงตามเกณฑ์โรคออทิสติกหรือกลุ่มอาการแอสเพอร์เกอร์เพียงบางอย่าง ไม่ใช่ทั้งหมด ทำให้มีลักษณะออทิสติก แต่อาการและความรุนแรงน้อยกว่า อาการอาจมีแค่เรื่องการเข้าสังคมและการสื่อสาร หรือบางคนมีผลแค่พฤติกรรมและอารมณ์ ถ้าไม่มีความบกพร่องทางการเรียนรู้สติปัญญา ก็อาจแสดงออกแบบออทิสติกแบบฉลาดก็ได้
เกร็ดสุขภาพ : ออทิสติก กับ ปัญญาอ่อน เป็นคนละโรค คนละกลุ่มอาการกัน แต่มักมีคนเข้าใจผิดและเหมารวมกัน การปรึกษาจิตแพทย์สามารถประเมินวินิจฉัยได้ตั้งแต่วัยเด็ก จะปรึกษาจิตแพทย์ที่ไหนดี แนะนำว่าให้เลือกสถานที่ใกล้บ้านและรู้สึกสบายใจกับคุณหมอท่านนั้นๆ มากที่สุด โดยส่วนใหญ่แล้ว ออทิสติกมักไม่มีอาการหรือการส่งตรวจทางห้องปฎิบัติการอะไรที่บ่งบอกชัดเจน ต้องอาศัยประวัติและการประเมินจากผู้เชี่ยวชาญ รวมทั้งการทดสอบทางพฤติกรรม ทดสอบทางสติปัญญาต่างๆ นอกจากออทิสติกจะไม่ใช่ปัญญาอ่อนแล้ว ยังมีออทิสติกแบบฉลาดถึงขึ้นเป็นอัจฉริยะอย่างโดดเด่นเรื่องการวาดรูป การจำตัวเลข (อูยองอู ก็จำบทกฎหมายได้หมดตั้งแต่เด็กๆ เป็นต้น)
เจาะลึก! ออทิสติกแบบฉลาด เป็นแบบไหน ?
โดยส่วนใหญ่ออทิสติกแบบฉลาดจะมีความสัมพันธ์กับแอสเพอร์เกอร์ซินโดรม
(Asperger-Syndrome) คำนี้ รู้จักแพร่หลายขึ้นในปี 1980 โดยการแนะนำของจิตแพทย์ชาวอังกฤษ Lorna Wing ซึ่งมีที่มาจากการศึกษาในปี 1944 โดยกุมารแพทย์ชาวออสเตรีย Hans Asperger
ต่อมา Asperger Syndrome ได้รับการจัดรวมกลุ่มวินิจฉัยเป็นกลุ่มอาการ ออทิสติกสเปกตรัม ผู้ป่วยบางรายที่ได้รับการวินิจฉัยว่าเป็น Asperger อาจเลือกที่จะใช้คำนี้ต่อไป ในขณะที่บางคน อาจชอบเรียกตัวเองว่าออทิสติกหรือออทิสติกสเปกตรัม
ไม่ว่าออทิสติกจะมีกี่ประเภทก็ตาม ออทิสติกทุกคนจะมีลักษณะร่วมที่เป็นเอกลักษณ์ แต่การเป็นออทิสติกจะส่งผลในรูปแบบที่แตกต่างกันไปในแต่ละคน แม้ว่า Asperger ไม่ได้มีความบกพร่องทางการเรียนรู้อย่างผู้เป็นออทิสติกทั่วไป แต่อาจมีปัญหาในการเรียนรู้บางอย่าง เช่น ปัญหาในการพูดสื่อสารให้คนอื่นเข้าใจ บางคนก็มีปัญหาพฤติกรรมแปลกๆ ทำอะไรซ้ำๆ หรือมีภาวะทางอารมณ์แตกต่างไป ส่วนเรื่องการดำรงชีวิตก็ต้องการความช่วยเหลือในระดับที่แตกต่างกัน
ทั้งนี้ ไม่ได้หมายความว่าแอสเพอร์เกอร์ทุกคนจะมีไอคิวสูง เป็นอัจฉริยะ หรือเป็นออทิสติกแบบฉลาดกันทุกคน แต่ Asperger จะมองเห็น ได้ยิน และสัมผัสโลกที่แตกต่างจากคนอื่นๆ และถ้าสมองที่เกี่ยวข้องกับการเรียนรู้ดีมาก หรือไอคิวดี จะทำให้มีความฉลาดโดดเด่น คิดได้นอกกรอบและแปลกออกไปจากปกติ กลายเป็นออทิสติกแบบฉลาดและมีความอัจฉริยะ
เกร็ดสุขภาพ : แม้ว่าจะมีออทิสติกแบบฉลาด แต่ออทิสติกส่วนใหญ่มักจะมีความบกพร่องทางการเรียนรู้มากกว่าที่จะกลายเป็นอัจฉริยะ ในปัจจุบัน เทคโนโลยีการแพทย์ ยังไม่สามารถรักษาภาวะออทิสติกให้หายขาดได้ แต่ก็สามารถที่จะทำให้ดีขึ้น สามารถปรับตัวเข้ากับสังคมได้
ในตอนนี้ เราก็ได้รู้จักออทิสติกแบบฉลาดแบบอูยอนอูกันมากขึ้น และเข้าใจมากขึ้นว่าออทิสติกมีกี่ประเภท แต่ละประเภทเป็นอย่างไร อย่างที่กล่าวไปว่า ปัจจุบันยังไม่สามารถรักษาออทิสติกให้หายขาดได้ ทำได้เพียงทำให้อาการดีขึ้นด้วยวิธีการต่างๆ อาทิ การกระตุ้นพัฒนาการ การปรับพฤติกรรม และการใช้ยา ที่สำคัญคือ ความใกล้ชิดในครอบครัว ความเอาใจใส่ และ ความอบอุ่นในครอบครัว ซึ่งเป็นปัจจัยสำคัญที่สุด การได้รับการสนับสนุนที่ดีจากครอบครัว จะช่วยให้คนออทิสติกเติบโตและใช้ชีวิตในสังคมปกติได้
อ้างอิงข้อมูลบางส่วนจาก : webmd.com, nationwidechildrens.org, cdc.gov
Featured Image Credit : freepik.com
ติดตามเราได้ที่ … เฟสบุ๊ค : เกร็ดสุขภาพ
