“เพื่อสุขภาพ” ชุมชนสุขภาพ เรื่องราวตรงใจ ตอบโจทย์ทุกช่วงวัย รุ่นไหนก็รัก ♡
ข้าวแช่ คือ อะไร ? มีประโยชน์มากแค่ไหน ทำไมต้องกินหน้าร้อน ?!
ในวันที่อากาศร้อนทุกคนจะนึกถึงของกินเมนูไหนที่กินแล้วช่วยให้เรารู้สึกสดชื่นบ้างคะ ? บางคนอาจนึกถึงน้ำอัดลมเย็นซ่า บางคนอาจนึกถึงผลไม้แช่เย็นหรือสมูทตี้ แต่รู้ไหมว่ายังมีอาหารไทยโบราณอีกหนึ่งอย่างที่เป็นภูมิปัญญาของคนสมัยก่อน ที่สามารถกินได้ในวันที่อากาศร้อน เพื่อให้รู้สึกเย็นและสดชื่นขึ้น เมนูนั้นก็คือ “ข้าวแช่” นั่นเองค่ะ แต่เราเชื่อว่าบางคนอาจไม่รู้ว่าข้าวแช่ภาคไหน มีความเป็นมาอย่างไร และข้าวแช่ คืออะไร มารู้จักกับเมนูข้าวแช่กันให้มากขึ้นดีกว่าค่ะ
- ข้าวแช่ คืออะไร มารู้จักกับเมนูชาววังที่ริยมกินในหน้าร้อนกันดีกว่า
หลายคนอาจเคยคิดว่าของคาวจะต้องกินเป็นอาหารมื้อหลักเท่านั้นใช่ไหมคะ แต่ภูมิปัญญาไทยโบราณของเรานั้นยังมีอาหารคาวอยู่หนึ่งอย่างที่นำของคาวมาดัดแปลงให้สามารถกินเป็นอาหารว่างในวันอากาศร้อนได้อย่างเข้ากัน แถมยังกินแล้วสดชื่น เย็นชื่นใจอีกต่างหาก นั่นก็คือเมนูข้าวแช่นั่นเอง
ข้าวแช่ คือ อาหารไทยโบราณที่มีทั้งตำรับชาววังและตำรับชาวบ้าน สามารถหากินได้ตลอดทั้งปีแม้ว่าส่วนใหญ่ในปัจจุบันจะมีโรงแรมหรือร้านค้าหลายร้านทำเมนูนี้ขายเฉพาะช่วงหน้าร้อนก็ตาม โดยเราจะสามารถหาซื้อข้าวแช่ได้ง่ายๆ ช่วงเดือนมีนาคมไปจนถึงพฤษภาคม อ่านมาถึงตรงนี้หลายคนอาจอยากรู้แล้วว่าข้าวแช่ คืออะไร ข้าวแช่ก็คือการนำข้าวสุกมาแช่น้ำเย็น ส่วนใหญ่มักเป็นน้ำสะอาดลอยดอกมะลิ กินกับเครื่องเคียงต่างๆ หากใครรู้สึกว่าแค่น้ำเย็นยังไม่สดชื่นพอ สูตรข้าวแช่แบบใหม่อาจมีการเติมน้ำแข็งลงไปด้วยก็ได้
ข้าวแช่ คือ อาหารพื้นเมืองของชาวมอญ ชื่อเรียกดั้งเดิมของเมนูนี้คือเปิงซังกราน แปลว่า ข้าวสงกรานต์ มีความเชื่อว่าเป็นเมนูที่ทำถวายเทวดาและพระสงฆ์ช่วงตรุษสงกรานต์ เป็นที่รู้จักในไทยมาตั้งแต่ครั้งเจ้าจอมมารดาซ่อนกลิ่น เจ้าจอมเชื้อสายมอญได้ติดตามพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 4 ไปราชการที่พระนครคีรี จังหวัดเพชรบุรีและได้ถ่ายทอดวิธีทำข้าวแช่ให้กับบ่าวไพร่จนแพร่หลาย เมื่อสิ้นรัชกาลที่ 4 เมนูนี้ก็เผยแพร่ไปนอกวังและมีการปรับปรุงสูตรเรื่อยมาจนถึงปัจจุบัน บางตำราก็กล่าวว่าข้าวแช่มาจากชาวมอญอพยพที่ย้ายถิ่นฐานมาตั้งรกรากในประเทศไทยและได้นำเมนูนี้เข้ามาด้วยจนได้รับความนิยม อาจเรียกได้ว่าไม่ว่าจะเป็นข้าวแช่ภาคไหน ก็ถือเป็นข้าวแช่ที่สืบทอดสูตรดั้งเดิมมาจากตำรับมอญทั้งสิ้น
หนึ่งในองค์ประกอบสำคัญที่ขาดไม่สำหรับข้าวแช่ คือน้ำสะอาด ในอดีตนิยมใช้น้ำฝนลอยดอกมะลิ ใส่ว้ในหม้อดินเผาเพื่อรักษาความเย็นของน้ำ เมื่อถึงเวลากินก็จะนำเกล็ดพิมเสนโรยไปในน้ำเพื่อให้เย็นขึ้น จากนั้นจึงตักแช่ข้าว ต่างจากปัจจุบันที่หันมาใช้น้ำเย็นหรือน้ำแข็งแทน
เกร็ดสุขภาพ : เมนูไทยโบราณที่กินอร่อยในวันอากาศร้อนมีหลากหลาย นอกจากข้าวแช่แล้วยังมีอีกเมนูข้าวอย่าง “ข้าวหมาก” ที่มีรสหวานฉ่ำ ยิ่งกินเย็นๆ ก็อร่อย ทำไม่ยากเพราะเดี๋ยวนี้มีลูกแป้งหรือแป้งข้าวหมากขายทั่วไปตามร้านออนไลน์ ส่วนใครที่สงสัยว่าแป้งข้าวหมากทำจากอะไรก็หมดห่วงค่ะ เพราะทำมาจากข้าวบดผสมยีสต์และสมุนไพรต่างๆ นำไปกินได้สบายใจ อร่อย แถมดีต่อสุขภาพด้วยนะ เพราะมีจุลินทรีย์ดีๆ เพียบ ช่วยบำรุงผิวและทำให้ระบบขับถ่ายทำงานเป็นปกติ ดีต่อลำไส้ของเรา อร่อย สดชื่น แถมมีประโยชน์ด้วย
- เครื่องเคียงข้าวแช่มีอะไรบ้าง
ไม่ว่าจะกินข้าวแช่ภาคไหนหรือทำข้าวแช่สูตรไหน สิ่งที่เป็นตัวชูโรงและขาดไม่ได้เลยก็คืออาหารที่นำมาทำเป็นเครื่องเคียง ซึ่งเครื่องเคียงข้าวแช่ ประกอบไปด้วย
- ลูกกะปิ : กะปิปั้นก้อนผสมเนื้อปลาช่อนย่าง ตะไคร้ กระชาย หัวหอม และหัวกะทิ มีขนาดพอดีคำ ปั้นเป็นก้อนกลม ชุบไข่และแป้งสาลี นำไปทอดจนได้สีเหลืองสวย
- หอมแดงยัดไส้ : นำหอมแดงมาคว้านเนื้อออก จากนั้นยัดส่วนผสมไส้โดยใช้ส่วนผสมคล้ายกะปิทอด นำไปชุบไข่และแป้งสาลี นำไปทอดให้สุกเหลือง
- พริกหยวกสอดไส้ : พริกหยวกสอดไส้หมูสับทำไม่ยาก แค่นำพริกหยวกมาคว้านไส้ออก ยัดด้วยหมูสับปรุงรสน้ำปลาเล็กน้อย นำไปชุบไข่และแป้งสาลี จากนั้นทอดให้สุก บางตำราอาจโรยด้วยไข่สานเป็นตาข่ายแล้วจึงนำไปทอดเพื่อความสวยงาม
- หมูฝอยหรือเนื้อฝอย : นำเนื้อหมูหรือเนื้อวัวมาฉีกเป็นฝอย ทอดจนกรอบคลุกกับน้ำตาลปี๊บให้ออกรสหวาน
- ไชโป๊ผัดไข่ : นำหัวไชโป๊มาเคี่ยวจากนั้นนำไปผัดกับไข่ ปรุงรสเค็มหวานให้กลมกล่อมดี
- ผักสด : นอกจากเครื่องเคียงข้างต้นแล้ว ยังนิยมกินข้าวแช่กับผักสด เช่น แตงกวา กระชาย หรืออาจเคียงด้วยมะม่วงเปรี้ยวก็เข้ากัน
เกร็ดสุขภาพ : ข้าวที่นิยมนำมาทำข้าวแช่ก็คือข้าวสวยหอมมะลิ หุงจนสุกดี หอมและเรียงสวยขึ้นหม้อ ส่วนข้าวงอกนั้นไม่นิยมเพราะมีความแข็งกว่า แต่ถึงจะใช้ข้าวสวยก็มีประโยชน์ไม่แพ้กัน เพราะข้าวอมมะลิมีทั้งโอเมก้า 3 โอเมก้า 6 อีกทั้งมีสารที่เรียกว่า Gamma-Orzanol ที่ช่วยลดการสะสมของคอเลสเตอรอลอีกด้วย
ข้าวแช่ คือเมนูอาหารคาวไทยโบราณที่กินในวันอากาศร้อนแล้วช่วยให้สดชื่น แถมยังมีเครื่องเคียงหลายอย่าง แต่ละอย่างให้รสชาติอร่อยแตกต่างกันออกไป อุดมไปด้วยคุณประโยชน์ดีๆ ต่อร่างกายจากเนื้อสัตว์และสมุนไพร ใครอยากลองทำเมนูโบราณที่กินง่ายแถมเหมาะกับหน้าร้อนก็ลองนำไอเดียทำข้าวแช่ไปแสดงฝีมือช่วงวันหยุดนี้กันได้เลยนะคะ
Feature Image Credit : meetthinks.com
อ้างอิงข้อมูลบางส่วนจาก : th.wikipedia.org, thairath.co.th
ติดตามเราได้ที่ … เฟสบุ๊ค : เกร็ดสุขภาพ
