“เพื่อสุขภาพ” ชุมชนสุขภาพ เรื่องราวตรงใจ ตอบโจทย์ทุกช่วงวัย รุ่นไหนก็รัก ♡
มะแว้ง สรรพคุณ มีอะไรบ้าง ? รู้จักมะแว้งให้มากกว่าเดิมผ่านบทความนี้กัน !
ในประเทศไทยนั้นมีสมุนไพรที่น่าสนใจอยู่หลายชนิดด้วยกัน ซึ่งในสมัยก่อนที่เทคโนโลยีการแพทย์ยังไม่ก้าวหน้า ชาวบ้านก็จะมีการใช้พืชสมุนไพรเป็นยารักษาโรคแทน และปัจจุบันก็มีการรองรับทางวิทยาศาสตร์แล้วว่าสมุนไพรไทยมีสรรพคุณทางยาที่สามารถใช้รักษาโรคได้จริง หนึ่งในนั้นก็คือสมุนไพรมะแว้งนั่นเอง ถึงแม้ชื่อจะฟังดูแปลกสักหน่อยแต่มะแว้งก็เป็นสมุนไพรที่มีประโยชน์มากมาย โดยเฉพาะมะแว้ง แก้ไอ เราจะพาไปเจาะลึกกันว่า มะแว้ง สรรพคุณ มีความน่าสนใจอย่างไรบ้าง และมีข้อควรระวังอย่างไร เพื่อที่จะได้ใช้สมุนไพรชนิดนี้ได้อย่างถูกต้องกันค่ะ
รู้จักสมุนไพรไทยชื่อแปลกให้มากขึ้นกว่าเดิม มาดูกันว่า มะแว้ง สรรพคุณ มีอะไรบ้าง ?
มะแว้ง แบ่งได้เป็นสองชนิดคือ มะแว้งต้น และมะแว้งเครือ ซึ่งมะแว้ง สรรพคุณทางยาของทั้งสองชนิดมีความคล้ายคลึงกันมากแต่คนส่วนใหญ่จะนิยมปลูกมะแว้งต้นมากกว่า เพราะปลูกง่าย ดูแลไม่ยุ่งยาก ลักษณะของลำต้นแตกเป็นพุ่มมีใบคล้ายกับมะเขือเปราะ ผลเมื่อสุกจะมีสีส้มรสชาติขมนิดๆ แต่เมื่อเคี้ยวไปเรื่อยๆ จะมีรสชาติหวานปลายตามมา คนมักจะนำผลสดมาลวกจิ้มกินกับน้ำพริก ส่วนมะแว้ง แก้ไอหรือมะแว้งที่ใช้นำมาทำเป็นยาจะใช้ผลของมะแว้งเครือมากกว่า
จากข้อมูลของกระทรวงสาธารณสุขประเทศไทย ได้ระบุไว้ว่ามะแว้งเป็น 1 ใน 10 ยาสมุนไพรที่ถูกนำมาใช้ทางการแพทย์แผนไทยมากที่สุด เนื่องจากอุดมไปด้วยคุณประโยชน์ทางยาหลายชนิด เช่น สารโซลานีน (Solanine) สารโซลานิดีน (Solanidine) สารโซลามารีน (Solamarine) และสารโซลาโซดีน (Solasodine) นอกจากนี้ ยังมีคุณค่าทางโภชนาการหลายอย่างด้วยกัน ทั้งคาร์โบไฮเดรต เส้นใย โปรตีน แคลเซียม ฟอสฟอรัส ธาตุเหล็ก วิตามินเอ วิตามินบี 1 วิตามินบี 2 ไนอาซิน วิตามินซี เป็นต้น
มะแว้ง สรรพคุณ มีอะไรบ้าง ?
1. แก้ไอ ขับเสมหะ
มะแว้งเป็นสมุนไพรแก้ไอ ขับเสมหะยอดนิยมอีกชนิดหนึ่ง ในมะแว้งมีสารอัลคาลอยด์ที่เรียกว่าสารโซลาโซดีน จึงทำให้มะแว้ง สรรพคุณสามารถช่วยบรรเทาอาการไอและช่วยขับเสมหะได้ดี ในตำรับยาสมุนไพรไทยได้ระบุถึงมะแว้ง แก้ไอไว้ว่าให้นำมะแว้งต้น 5 -10 ผลมาตำคั้นเอาน้ำและใส่เกลือลงไปเล็กน้อย จิบระหว่างวันก็จะช่วยบรรเทาอาการไอได้ แต่ถ้าต้องการขับเสมหะ ให้นำรากมาต้มและเอาเฉพาะน้ำมาดื่มก็จะลดเสมหะในลำคอได้เป็นอย่างดี
เกร็ดสุขภาพ : มะแว้ง แก้ไอสูตรอื่นก็สามารถใช้ได้เช่นกัน โดยใช้เพียงแค่ผลมะแว้งดิบหรือผลสุกแบบสดเท่านั้นเอง วิธีการก็ไม่ยาก แค่อมผลมะแว้งไว้ในปากแล้วขบพอให้ลูกแตก ซึ่งน้ำมะแว้งที่ได้นั้นจะช่วยทำให้ชุ่มคอและแก้ไอได้ ทั้งนี้ ให้อมครั้งละ 3 – 10 ลูกจึงจะเห็นผลดี สามารถใช้วิธีนี้ได้ทุกครั้งที่ไอหรือวันละ 3 – 4 ครั้งเพื่อบรรเทาอาการไอและทำให้ชุ่มคอมากขึ้น
2. แก้โรคหอบหืด
มะแว้ง สรรพคุณนอกจากแก้ไอได้แล้วยังช่วยแก้โรคหอบหืดได้ด้วย เนื่องจากมะแว้ง แก้ไอได้เป็นอย่างดีจึงส่งผลดีต่อหลอดลมและช่วยบรรเทาอาการหายใจติดขัดได้ นอกจากนี้ยังช่วยในเรื่องของอาการหายใจที่มีเสียงผิดปกติได้ด้วย มะแว้งยังมีฤทธิ์ที่ใกล้เคียงกับยาขยายหลอดลมบางชนิด การกินผลมะแว้งต้นทั้งแบบน้ำและเนื้อเป็นประจำทุกวัน 10 ผลขึ้นไป จะช่วยแก้โรคหอบหืดได้เห็นผลดีเลยค่ะ
3. รักษาแผลในกระเพาะอาหาร
นอกจากผลของมะแว้งแล้ว ใบมะแว้งก็มีสรรพคุณเป็นยาได้เช่นกัน สารสกัดจากใบมะแว้งนั้นอาจช่วยรักษาแผลในกระเพาะอาหารได้ เพราะแผลในกระเพาะอาหารเกิดจากการที่กระเพาะมีเมือกและกรดที่ไม่สมดุลกัน ซึ่งใบมะแว้งสามารถยับยั้งการหลั่งกรดในกระเพาะอาหารและลดการผลิตฮอร์โมนที่กระตุ้นการเกิดกรดในกระเพาะอาหารได้ จึงสามารถรักษาแผลในกระเพาะอาหารได้ด้วย
4. ลดระดับน้ำตาลในเลือด
มะแว้ง สรรพคุณสามารถช่วยลดระดับน้ำตาลในเลือดได้เป็นอย่างดี ซึ่งการกินมะแว้งจะทำให้ร่างกายดูดซึมน้ำตาลได้ลดลงและไม่เกิดเป็นน้ำตาลสะสมในเลือดจึงอาจช่วยลดสาเหตุของการเกิดโรคเบาหวานได้ นอกจากนี้ การกินมะแว้งเป็นอาหารยังมีประโยชน์ต่อการลดไขมันสะสมในร่างกายได้ด้วย
5. ช่วยป้องกันอาหารเป็นพิษ
สารสกัดจากผลมะแว้งมีฤทธิ์ต้านเชื้อแบคทีเรียที่ทำให้เกิดอาหารเป็นพิษได้ ซึ่งได้แก่เชื้ออีโคไล (E. Coli) เชื้อสแตฟิโลค็อกคัส ออเรียส (Staphylococcus Aureus) และเชื้อซาลโมเนลลา ไทฟี (Salmonella Typhi) เป็นต้น ซึ่งเชื้อเหล่านี้มักจะปนเปื้อนมากับอาหารและน้ำดื่มที่ไม่สะอาด ซึ่งสารสกัดจากมะแว้งนั้น มีฤทธิ์ในการต้านเชื้อเหล่านี้ได้ ดังนั้น มะแว้งจึงมีสรรพคุณช่วยป้องกันอาหารเป็นพิษได้ด้วย F
ข้อควรระวังในการกินมะแว้ง
ถึงแม้ว่ามะแว้งจะมีสรรพคุณที่มีประโยชน์มากมายแต่ก็ไม่ควรกินต่อเนื่องนานจนเกินไป เพราะมีสารสเตียรอยด์อยู่ในปริมาณสูงจึงอาจส่งผลเสียต่อร่างกายได้ในระยะยาว นอกจากนี้ สาร Solanine ที่อยู่ในผลมะแว้งดิบอาจมีโทษต่อร่างกายได้ เช่น ทำลายเซลล์เม็ดเลือด มีอาการปวดหัว ปวดท้อง อาเจียน ท้องเสีย ท้องร่วง ดวงตาพร่ามัว หัวใจเต้นเร็วผิดปกติหรืออาจทำให้หัวใจหยุดเต้นได้ ดังนั้นจึงไม่ควรกินผลมะแว้งดิบในปริมาณมากจนเกินไป
เกร็ดสุขภาพ : ในปัจจุบันผลมะแว้งสดเริ่มหากินได้ยากแล้วแต่ในท้องตลาดก็มีผลิตภัณฑ์ยาสมุนไพรจากมะแว้งที่ใช้ทดแทนได้เช่นกัน ยาสมุนไพรมะแว้งมีสรรพคุณคล้ายกับสเปรย์พ่นคอแก้ไอคือ ช่วยบรรเทาอาการไอ ละลายและขับเสมหะ นอกจากนี้ ยังช่วยให้หายใจโล่งและชุ่มคอมากขึ้น แต่ควรเลือกยาสมุนไพรในรูปแบบที่ไม่มีสารเคมีอื่นๆ เจือปนจึงจะส่งผลดีต่อร่างกาย
มะแว้ง สรรพคุณมีรอบด้านเลยใช่มั้ยล่ะคะ ด้วยความที่มะแว้งมีประโยชน์รอบด้านจึงถูกนำมาใช้เป็นยา และนิยมนำมารับประทานตั้งแต่อดีตจนถึงปัจจุบัน แต่ถึงแม้ว่ามะแว้งจะมีสรรพคุณทางยาหลายอย่างก็ไม่ควรกินในปริมาณมากจนเกินไป เพราะจะกลายเป็นได้รับโทษแทนได้ และสำหรับผู้ที่มีโรคประจำตัวนั้น เพื่อความปลอดภัยต่อสุขภาพแนะนำให้ปรึกษาแพทย์และเภสัชกรก่อนกินด้วยนะคะ
อ้างอิงข้อมูลบางส่วนจาก : disthai.com, rspg.or.th, apps.phar.ubu.ac.th
Featured Image Credit : freepik.com/yupachingping
ติดตามเราได้ที่ … เฟสบุ๊ค : เกร็ดสุขภาพ
