“เพื่อสุขภาพ” ชุมชนสุขภาพ เรื่องราวตรงใจ ตอบโจทย์ทุกช่วงวัย รุ่นไหนก็รัก ♡
หายใจแล้วเจ็บคอ ? เรากำลังเป็นโรคหลอดลมอักเสบอยู่หรือเปล่า ?!
เคยมีอาการเหล่านี้หรือไม่ ? หายใจแล้วเจ็บคอ รู้สึกแสบคอ ดื่มน้ำก็ไม่หาย ซึ่งอาการเจ็บคอ สามารถเกิดขึ้นได้ถ้าหากเราพักผ่อนน้อย หรือใช้เสียงมากๆ ซึ่งอาการเจ็บคอจะหายไปเองและทุเลาลงถ้าเราดูแลตัวเองอย่างถูกวิธี แต่ถ้าเจ็บคอร่วมกับมีอาการอื่นๆ ด้วย เช่น ไอ มีเสมหะ มีไข้ หายใจติดขัด หายใจลำบาก ก็อาจเป็นอาการของโรคอื่นๆ ได้ มาดูกันว่า ถ้าหายใจแล้วรู้สึกเจ็บคอ นั่นคือสัญญาณที่บ่งบอกถึงโรคอะไรได้บ้าง ใช่โรคหลอดลมอักเสบหรือไม่ ? หรือมีโรคอื่นๆ ที่ทำให้มีอาการเหล่านี้ด้วย ไปดูกันเลยค่ะ
หายใจแล้วเจ็บคอ สามารถบอกโรคอะไรได้บ้าง ?
เมื่อหายใจเข้าไปแล้วรู้สึกเจ็บคอ หรือรู้สึกแสบคอ ก็อาจบ่งบอกถึงความผิดปกติของอวัยภายในของเรา เช่น หลอดลม หรือหลอดอาหารได้ มาดูกันว่า หายใจแล้วรู้สึกเจ็บคอ เกิดจากสาเหตุใดได้บ้างค่ะ
• หลอดลมอักเสบ หรือ Acute Bronchitis
ถ้าหายใจแล้วเจ็บคอ หายใจลำบาก หายใจดังวี้ด ไอแห้งๆ หรือไอแบบมีเสมหะ และมีอาการอื่นๆ คล้ายอาการของโรคหวัด เช่น คัดจมูก น้ำมูกไหล มีไข้ต่ำๆ ก็อาจสันนิษฐานได้ว่าเป็นโรคหลอดลมอักเสบได้ ซึ่งหลอดลมอักเสบ เกิดจากการติดเชื้อไวรัสชนิดต่างๆ รวมถึงไวรัสไข้หวัดใหญ่ และไวรัส RSV ได้ด้วย และมีส่วนน้อยที่เกิดจากเชื้อแบคทีเรีย โดยจะติดต่อผ่านทางน้ำมูก น้ำลายและเสมหะ จากการหายใจเอาเชื้อที่อยู่ในละอองฝอยซึ่งกระจายอยู่ในอากาศเข้าไป หรือจากการหายใจรดกัน การจาม ไอใส่กัน เรามารู้จักโรคหลอดลมอักเสบ สาเหตุ อาการ การป้องกัน ให้มากขึ้นกันค่ะ
เมื่อเชื้อไวรัสหรือเชื้อแบคทีเรียเข้าสู่ทางเดินหายใจบริเวณหลอดลม เชื้อจะทำการแบ่งตัวและทำให้เกิดการอักเสบของเยื่อบุหลอดลมและบวมมากขึ้น ส่งผลให้หลอดลมตีบแคบ อากาศไหลผ่านหลอดลมเข้าปอดได้ไม่ดี ส่งผลให้หลายใจลำบาก หายใจแล้วเจ็บคอ แสบคอ ร่วมกับการมีอาการอื่นๆ ดังที่กล่าวไปในข้างต้น ทั้งนี้ โรคหลอดลมอักเสบแบ่งออกเป็น 2 ชนิด คือ โรคหลอดลมอักเสบชนิดเฉียบพลัน และโรคหลอดลมอักเสบชนิดเรื้อรัง ซึ่งมีความแตกต่างกันดังนี้
- รคหลอดลมอักเสบชนิดเฉียบพลัน พบได้มากกว่าร้อยละ 90 ของผู้ป่วยหลอดลมอักเสบเฉียบพลันที่เกิดจากไวรัส ซึ่งมักจะมีอาการร่วมกับการเป็นไข้หวัดที่ไม่ได้รับการรักษาหรือดูแลตัวเองย่างถูกต้อง ทำให้การติดเชื้อลามไปถึงหลอดลม ผู้ที่ป่วยเป็นไข้หวัด ไอ มีเสมหะ เป็นระยะเวลามากกว่า 1 สัปดาห์ อาจมีอาการหลอดลมอักเสบเฉียบพลันได้ ซึ่งควรไปพบแพทย์ เพื่อได้รับการวินิจฉัยและทำการรักษาอย่างเหมาะสมนะคะ
- โรคหลอดลมอักเสบชนิดเรื้อรัง ซึ่งอาจมีสาเหตุมาจากภูมิแพ้ โรคหืด รวมถึงการสูบบุหรี่เป็นระยะเวลานาน และมีอาการไอมีเสมหะมากกว่า 3 เดือน – 2 ปี หรือสัมผัสกับมลภาวะ ฝุ่นควัน หรือสารเคมีที่ระเหยได้เป็นเวลานาน ก็อาจทำให้เสี่ยงต่อการเกิดหลอดลมอักเสบเรื้อรังได้
เกร็ดสุขภาพ : ในผู้ป่วยสูงอายุบางรายที่เป็นโรคหลอดลมอักเสบอาจมีอาการไอมากๆ ทำให้เจ็บกล้ามเนื้อ เจ็บหน้าอก เจ็บชายโครง และอาจเกิดเส้นเลือดฝอยในปอดแตกออกสู่โพรงเยื่อหุ้มปอด จนเกิดอาการหอบเหนื่อยทันทีหลังอาการไอ หากรักษาไม่ถูกวิธี การติดเชื้อจากหลอดลมอาจลามไปที่ปอด ทำให้เกิดปอดอักเสบ หรืออาจกลายเป็นหลอดลมอักเสบเรื้องรัง หรือโรคถุงลมโป่งพอง ซึ่งเสี่ยงอันตรายถึงชีวิตได้
ตอนนี้เราก็ได้รู้เกี่ยวกับโรคหลอดลมอักเสบ สาเหตุ อาการ การป้องกันทำได้อย่างไร ? เนื่องจากหลอดลมอักเสบเกิดจากการติดเชื้อ และเกิดจากพฤติกรรม การใช้ชีวิตและสิ่งแวดล้อม ดังนั้น จึงควรหลีกเลี่ยงสิ่งแวดล้อมที่เป็นสาเหตุของโรค กล่าวคือ หลีกเลี่ยงการอยู่ใกล้กับคนที่ป่วยเป็นไข้หวัดใหญ่ ลดการสัมผัสกับผู้ป่วย เมื่ออยู่ในสถานที่แออัดควรสวมหน้ากากอนามัยเพื่อป้องกันละอองฝอยในอากาศ หมั่นล้างมือบ่อยๆ และไม่นำมือไปสัมผัสกับอวัยวะต่างๆ บนใบหน้า และควรดูแลตัวเองด้วยการพักผ่อนอย่างเพียงพอ ออกกำลังกายให้สุขภาพแข็งแรง หลีกเลี่ยงฝุ่นและมลพิษ มลภาวะต่างๆ อันเป็นสาเหตุที่ทำให้เกิดหลอดลมอักเสบได้
ทั้งนี้ หลอดลมอักเสบสามารถหายได้เอง ถ้าไม่ได้มีอาการหนักมาก ซึ่งจะทำการรักษาตามอาการ เช่น กินยาละลายเสมหะ ยาขยายหลอดลม ยาแก้ไอ จนกระทั่งอาการดีขึ้น และถ้าหากเป็นการติดเชื้อจากแบคทีเรียก็อาจจะได้รับยาฆ่าเชื้อ นอกจากการกินยาแล้ว ก็ควรพักผ่อนให้มากๆ ดื่มน้ำให้มากๆ และรักษาร่างกายให้อบอุ่น เวลาไอหรือจามควรใช้ผ้าปิดปากหรือสวมหน้ากากอนามัยเพื่อลดการแพร่เชื้อ รวมถึงงดสูบบุหรี่ หลีกเลี่ยงควันบุหรี่ ฝุ่น เขม่าควันต่างๆ หรือสารระคายเคืองทางเดินหายใจ เพื่อป้องกันอาการทรุดลงค่ะ
หากมีอาการหายใจแล้วเจ็บคอ ก็อาจเป็นอาหารหนึ่งของโรคหลอดลมอักเสบ สาเหตุ อาการ การป้องกัน และวิธีการดูแลตนเอง ก็ได้รู้กันไปครบถ้วนแล้ว ต่อมาเรามาดูกันว่า อาการหายใจแล้วรู้สึกเจ็บคอ เป็นอาการของโรคอะไรอีกได้บ้าง ดังนี้
1. ต่อมทอนซิลอักเสบหรือมีหนองที่ต่อมทอนซิล
เมื่อหายใจแล้วเจ็บคอ ไม่แน่ว่าอาจเป็นอาการของต่อมทอนซิลอักเสบ โดยจะมีอาการคือ เจ็บคอ กลืนแล้วเจ็บ มีกลิ่นปาก หรือได้กลิ่นแปลกๆ ในจมูก ทอนซิลบวมอักเสบ และต่อมน้ำเหลืองบริเวณลำคอโต พร้อมกับอาการมีไข้ ปวดศีรษะ เสียงแหบ คอแข็ง เป็นต้น โดยต่อมทอนซิลอักเสบมักเกิดจากการติดเชื้อไวรัส หรือการติดเชื้อแบคทีเรีย หากมีอาการเจ็บคอต่อเนื่อง และบริเวณคอบวมอักเสบเห็นได้ชัดเจน ควรรีบไปพบแพทย์เพื่อทำการวินิจฉัยและรักษาต่อไป
2. คออักเสบ
โรคคออักเสบ เกิดจากเยื่อบุภายในคออักเสบ เกิดจากการติดเชื้อไวรัสหรือเชื้อแบคทีเรีย โดยมักจะมีอาการกลืนอาหารหรือกลืนน้ำลายแล้วเจ็บคอ รู้สึกแสบคอ หายใจแล้วเจ็บคอ มีไข้ ไอ ปวดศีรษะ โดยส่วนใหญ่แล้วสามารถหายได้เองภายใน 7 – 10 วัน ซึ่งสามารถดูแลตัวเองได้โดยการนอนหลับพักผ่อนให้เพียงพอ ดื้มน้ำอุ่น รักษาร่างกายให้อบอุ่น อาจจิบน้ำผึ้งผสมน้ำมะนาวเพื่อบรรเทาอาการเจ็บคอได้ แต่ถ้าในบางรายที่มีไข้สูง ต่อมน้ำเหลืองโต เจ็บคอมาก คอแดงมาก มีจุดหนองที่คอร่วมด้วย หายใจหอบเหนื่อย ปวดหู หูอื้อ ให้รีบไปพบแพทย์ เนื่องจากอาจมีภาวะแทรกซ้อนได้
3. ปอดอักเสบ
โรคปอดอักเสบ หรือที่คุ้นหูกันในชื่อ “ปอดบวม” เกิดจากการติดเชื้อบริเวณปอด ทำให้เกิดการอักเสบ บวม มีน้ำหรือมีหนองอยู่ภายในถุงลมปอด ทำให้การแลกเปลี่ยนอากาศได้ไม่ดี ผู้ที่เป็นโรคปอดอักเสบจะมีอาการไข้ ไอ มีเสมหะในคอและปอด (อ่านเพิ่มเติม วิธีขับเสมหะ จากคอและปอด) หายใจลำบาก หายใจหอบเหนื่อย หายใจแล้วเจ็บคอ หายใจแล้วเจ็บหน้าอก ในบางรายที่หลอดลมภายในปอดตีบจนมีเสียงหายใจดังวี้ด และอาจมีอาการรุนแรงมากจนอันตรายถึงชีวิตได้ ทั้งนี้ โรคปอดอักเสบพบได้บ่อยในช่วงฤดูฝนและฤดูหนาว สามารถพบได้ในทุกช่วงอายุ แต่ผู้สูงอายุที่มีอายุเกิน 65 ปี และในเด็กที่มีอายุน้อยกว่า 4 ปี จะมีความเสี่ยงของอาการรุนแรงมากกว่ากลุ่มอื่น ซึ่งสามารถป้องกันการเกิดโรคปอดอักเสบได้โดยการฉีดวัคซีนป้องกันไข้หวัดใหญ่ และวัคซีนป้องกันโรคปอดอักเสบ (Pneumococcal vaccine) นั่นเองค่ะ
เกร็ดสุขภาพ : ในกลุ่มเสี่ยง เช่น ผู้สูงอายุที่มีอายุตั้งแต่ 65 ปีขึ้นไป ผู้ที่มีภูมิต้านทานต่ำ ผู้ที่มีปัญหาสุขภาพเรื้อรัง ผู้ป่วยที่มีภาวะภูมิคุ้มกันบกพร่อง ผู้ที่สูบบุหรี่เป็นประจำ หรือเป็นโรคหอบหืดเรื้อรัง ควรฉีดวัคซีนป้องกันโรคปอดอักเสบ หรือ
วัคซีนนิวโมคอกคัส (Pneumococcal vaccine) ซึ่งเป็นวัคซีนสำหรับป้องกันการติดเชื้อแบคทีเรีย Streptococcus pneumonia อันเป็นสาเหตุของโรคปอดอักเสบที่มีมากกว่า 90 สายพันธุ์ เพื่อป้องกันการเกิดอาการรุนแรงจากปอดอักเสบที่อันตรายถึงชีวิตได้ โดยวัคซีนมี 2 แบบคือ วัคซีนป้องกันโรคปอดอักเสบ ชนิด 13 สายพันธุ์ (Prevnar) และ วัคซีนป้องกันโรคปอดอักเสบ ชนิด 23 สายพันธุ์ (Pheumovax)
4. กรดไหลย้อน
ถ้ามีอาการแสบคอ หายใจแล้วเจ็บคอ รู้สึกแสบร้อนในคอ และมีความสัมพันธ์กับมื้ออาหาร อาจเป็นไปได้ว่าเกิดกรดไหลย้อน ซึ่งนอกจากจะมีอาการแสบร้อนในคอแล้ว อาจมีอาการแสบร้อนร้าวไปถึงช่วงอกและท้อง ร่วมกับรู้สึกเปรี้ยวหรือขมในปากและคอ รู้สึกจุกเสียด แน่นท้องบริเวณลิ้นปี่ อยากอาเจียน ถ้าปวดท้องและแสบร้อนช่วงลิ้นปี่และคอเป็นเวลานานและอาการไม่ดีขึ้น ควรรีบไปพบแพทย์เพื่อทำการรักษา หรือรับประทานยาลดกรดในเบื้องต้น และมีวิธีการป้องกันการเกิดกรดไหลย้อนคือ หลีกเลี่ยงการรับประทานอาหารที่เพิ่มการหลั่งกรดในำระเพาะ เช่น อาหารรสเผ็ด รสเปรี้ยว อาหารไขมันสูง รวมถึงแอลกอฮอล์ ไม่ทานอาหารทีละมากๆ โดยแบ่งเป็นมื้อเล็กๆ แทน และหลีกเลี่ยงการนอนราบทันทีหลังมื้ออาหาร ซึ่งจะทำให้กรดไหลย้อนมาถึงช่วงลิ้นปี่และคอ ทำให้รู้สึกจุดเสียบแสบร้อนได้
หากมีอาการเจ็บคอ หรือหายใจแล้วรู้สึกเจ็บคอ แสบคอ อาจเป็นได้หลายสาเหตุ ทั้งสาเหตุที่ไม่รุนแรง และสาเหตุที่รุนแรงที่ถ้าหากไม่ได้ทำการรักษาให้ทันท่วงทีก็อาจถึงขั้นอันตรายถึงชีวิตได้ เช่นโรคปอดอักเสบในเด็กเล็กและผู้สูงอายุ ดังนั้น จึงควรหมั่นสังเกตตัวเอง และสังเกตคนรอบข้างให้ดี หากมีอาการเจ็บคอเป็นเวลานาน และมีอาการอื่นร่วมด้วย เช่น มีไข้สูง ไอมีเสมหะติดต่อกันมากกว่า 3 – 5 วัน เจ็บหน้าอก หายใจลำบาก หายใจติดขัด ควรรีบไปพบแพทย์ เพื่อทำการวินิจฉัยหาสาเหตุและรักษาอย่างถูกวิธี จะได้มีสุขภาพที่แข็งแรงนะคะ
อ้างอิงข้อมูลบางส่วนจาก : mayoclinic.org, nhs.uk, bangkokhospital.com
Featured Image Credit : freepik.com/senivpetro
ติดตามเราได้ที่ … เฟสบุ๊ค : เกร็ดสุขภาพ
