“เพื่อสุขภาพ” ชุมชนสุขภาพ เรื่องราวตรงใจ ตอบโจทย์ทุกช่วงวัย รุ่นไหนก็รัก ♡
กรดอะมิโนจำเป็น คือ อะไร ? จำเป็นกับร่างกายของเรายังไง ? มารู้จักให้มากขึ้นกัน !
ร่างกายของเราต้องการสารอาหารที่จำเป็นต่อระบบการทำงานต่างๆ มากมาย ไม่ว่าจะเป็นเกลือแร่ วิตามิน รวมถึงกรดอะมิโนด้วยเช่นกัน ทุกคนคงเคยได้ยินเกี่ยวกับกรดอะมิโนกันมาบ้าง แต่บางคนอาจจะไม่รู้ว่า เจ้าสิ่งนี้คืออะไรกันแน่ แล้วมีความจำเป็นต่อร่างกายยังไง ทำไมมีทั้งกรดอะมิโนที่จำเป็น และไม่จำเป็น กรดอะมิโนจำเป็น คือ อะไร ? จำเป็นต่อร่างกายของเราขนาดไหน มีความสำคัญอย่างไรบ้าง สามารถหาได้ในอาหารชนิดใด ไปอ่านพร้อมๆ กันเลยค่ะ
กรดอะมิโนจำเป็น คือ อะไร ? สำคัญยังไง มารู้จักให้มากขึ้นกันเถอะ !
กรดอะมิโน คือ ส่วนประกอบของโปรตีนที่สำคัญต่อการทำงานของระบบต่างๆ ในร่างกาย โดยร่างกายจะดูดซึมกรดอะมิโนเพื่อใช้ในการสร้างเนื้อเยื่อ สร้างฮอร์โมน หรือเอนไซม์ประเภทต่างๆ โดยทั่วไปแล้ว สามารถแบ่งกรดอะมิโนออกเป็น 2 ชนิดคือ กรดอะมิโนไม่จำเป็น 11 ชนิด ซึ่งเป็นกรดอะมิโนที่ร่างกายสามารถสร้างเองได้ กับกรดอะมิจำเป็น หรือ Essential Amino Acid ซึ่งเป็นกรดอะมิโนที่ร่างกายขาดไม่ได้ และยังเป็นกรดอะมิโนชนิดที่ร่างกายมนุษย์เราไม่สามารถสร้างขึ้นได้เองด้วย ต้องได้รับจากการรับประทานอาหารเท่านั้น มีอยู่ 9 ชนิดด้วยกัน การขาดกรดอะมิโนที่จำเป็น ก็จะทำให้ร่างกายมีความผิดปกติต่างๆ เช่น มีภูมิคุ้มกันต่ำ เกิดปัญหาด้านอารมณ์ มีความผิดปกติด้านการเจริญพันธ์ุ หากเป็นในวัยเด็กก็จะทำให้มีการเติบโตช้า ไม่เป็นไปตามเกณฑ์ และมีปัญหาทางสุขภาพอื่นๆ อีกมากมาย
เกร็ดสุขภาพ : หน้าที่ของกรดอะมิโนจำเป็น คือ ช่วยในการย่อยอาหาร ช่วยสร้างและซ่อมแซมเนื้อเยื่อของร่างกาย ช่วยสร้างกล้ามเนื้อ มีส่วนสำคัญในการสร้างฮอร์โมนและสารเคมีในสมองชนิดต่างๆ เป็นตัวจัดหาแหล่งพลังงานให้กับเซลล์ ช่วยบำรุงสุขภาพผิว ผม และเล็บ มีส่วนสำคัญในการช่วยเพิ่มระบบภูมิคุ้มกันในร่างกาย นอกจากนี้ ยังช่วยรักษาสมดุลของระบบย่อยอาหารให้ทำงานอย่างเป็นปกติอีกด้วย
ชวนรู้จัก 9 กรดอะมิโนจำเป็น คือ อะไรบ้าง ? สำคัญอย่างไร มาดูกัน !
ในตอนนี้เราก็ทราบแล้วว่า กรดอะมิโน คืออะไร มีความสำคัญต่อร่างกายอย่างไร ต่อมา เรามาดูกันว่า ชนิดของกรดอะมิโนจำเป็น คืออะไรบ้าง แต่ละชนิดมีความสำคัญต่อร่างกายอย่างไร พบได้ในอาหารชนิดไหนเป็นพิเศษ จะได้ไปหามารับประทานกัน เพื่อให้ร่างกายไม่ขาด และไม่ส่งผลกระทบต่อสุขภาพกันค่ะ
1. Histidine
ฮิสทิดีน เป็นกรดอะมิโนจำเป็นที่ช่วยสร้างสารเคมีในสมอง (สารสื่อประสาท) ที่เรียกว่าฮีสตามีน ซึ่งฮีสตามีนมีบทบาทสำคัญต่อการทำงานของระบบภูมิคุ้มกัน ระบบย่อยอาหาร การนอนหลับ รวมถึงระบบสืบพันธ์ุ ทั้งนี้ ฮิสทิดีนยังเป็นส่วนประกอบสำคัญของปลอกไมอีลีน (Myelin sheath) ซึ่งเป็นเนื้อเยื่อหุ้มเซลล์ประสาท ช่วยป้องกันให้เซลล์ประสาททำงานอย่างเป็นปกติ นอกจากนี้ ความสำคัญของฮิสทิดีนคือ ช่วยในการเจริญเติบโตของเด็ก ช่วยเสริมสร้างการทำงานของระบบประสาท ทำให้มีพัฒนาการที่ดี ทั้งนี้ การให้เด็กรับประทานอาหารตามวัย ก็จะช่วยให้เด็กมีการเจริญเติบโตตามเกณฑ์ได้
แหล่งอาหารที่พบ : เนื้อสัตว์ เนื้อสัตว์ปีก ถั่ว เมล็ดธัญพืช และธัญพืชไม่ขัดสี
2. Isoleucine
ไอโซลิวซีน มีความเกี่ยวข้องกับระบบการเผาผลาญพลังงานในร่างกาย และมีส่วนช่วยในการทำงานของระบบภูมิคุ้มกัน ช่วยให้ร่างกายสร้างฮีโมโกลบิน อันเป็นส่วนประกอบของเม็ดเลือดแดง นอกจากนี้ ยังช่วยควบคุมพลังงาน ช่วยควบคุมระดับน้ำตาลในเลือด ช่วยในการรักษาบาดแผล ผลข้างเคียงของการขาดไอโซลิวซีนคือ อาจทำให้กล้ามเนื้ออ่อนแรงและทำให้กล้ามเนื้อกระตุกได้
แหล่งอาหารที่พบ : เนื้อสัตว์ สัตว์ปีก ไข่ ชีส ถั่วเลนทิล เมล็ดพืช
3. Leucine
กรดอะมิโนจำเป็น คือ ลิวซีน ซึ่งเป็นกรดอะมิโนที่ช่วยในการสร้างและซ่อมแซมเนื้อเยื่อ กระดูก มีส่วยช่วยในการสังเคราะห์โปรตีน ช่วยรักษาบาดแผล ช่วยควบคุมระดับน้ำตาลในเลือด และยังช่วยในการผลิต Growth Hormone คือ ฮอร์โมนที่ช่วยชะลอความเสื่อมให้กับร่างกาย ซึ่งเป็นฮอร์โมนที่มีความสำคัญต่อร่างกายเป็นอย่างมาก หากขาดฮอร์โมนชนิดนี้ จะทำให้ร่างกายทรุดโทรม ดูเหนื่อยล้าและแก่ก่อนวัยได้
แหล่งอาหารที่พบ : น้ำเต้าหู้ ถั่วเหลือง และพืชตระกูลถั่วชนิดอื่นๆ
4. Lysine
ไลซีน เป็นกรดอะมิโนจำเป็นอันมีหน้าที่สำคัญในการสังเคราะห์โปรตีน จำเป็นสำหรับการสร้างพลังงานในร่างกาย มีส่วนช่วยในการผลิตฮอร์โมน เอนไซม์ คอลลาเจน และอีลาสติน ทั้งยังช่วยในการดูดซึมแคลเซียม ช่วยรักษาความแข็งแรงของกระดูก และช่วยฟื้นฟูการบาดเจ็บอีกด้วย
แหล่งอาหารที่พบ : เนื้อสัตว์ ไข่ ถั่วเหลือง ถั่วดำ ควินัว เมล็ดฟักทอง
5. Methionine
หนึ่งในกรดอะมิโนจำเป็น คือ เมไธโอนีน ช่วยในการส่งเสริมการเจริญเติบโตของเซลล์ ช่วยในการเผาผลาญพลังงาน การล้างสารพิษ โดยการกำจัดโลหะหนักออกจากร่างกาย หน้าที่ของกรดอะมิโน คือ ช่วยในการดูดซึมแร่ธาตุที่จำเป็นต่อร่างกาย ทั้งสังกะสี ซีลีเนียม และอื่นๆ
แหล่งอาหารที่พบ : ไข่ ธัญพืช เมล็ดธัญพืช ถั่วต่างๆ
6. Phenylalanine
ฟีนิลอะลานีน ก็เป็นกรดอะมิโนที่จำเป็น คือ กรดอะมิโนที่มีความสำคัญในการผลิตสารเคมีในสมอง ทั้งไทโรซีน โดปามีน อะดรีนาลีน และนอร์อิพิเนฟริน และยังมีความสำคัญต่อการผลิตกรดอะมิโนชนิดอื่นๆ ด้วย ฟีนิลอะลานีนจะช่วยให้ร่างกายตื่นตัว ช่วยบรรเทาอาการซึมเศร้า ลดความอยากอาหาร และช่วยเสริมความจำ
แหล่งอาหารที่พบ : ผลิตภัณฑ์นมประเภทต่างๆ เนื้อสัตว์ ไก่ เป็ด ถั่วเหลือง ปลาต่างๆ
7. Threonine
หน้าที่ของธรีโอนีน กรดอะมิโนจำเป็น คือ ช่วยสร้างคอลลาเจนและอีลาสติน ซึ่งเป็นส่วนประกอบสำคัญของเนื้อเยื่อ ผิวหนังของเรา นอกจากนี้ ยังช่วยป้องกันการเลือดออก ช่วยเผาผลาญไขมัน ป้องกันการสะสมของไขมันในตับ ช่วยเสริมสร้างการทำงานของระบบภูมิคุ้มกัน และยังจำเป็นสำหรับการมีสุขภาพฟันที่แข็งแรงด้วย เนื่องจากเป็นส่วนประกอบในสารเคลือบฟันนั่นเองค่ะ
แหล่งอาหารที่พบ : คอทเทจชีสและจมูกข้าวสาลี
8. Tryptophan
อีกหนึ่งกรดอะมิโนจำเป็น คือ ทริปโตเฟน ซึ่งจำเป็นสำหรับการสร้างสารเคมีในสมองที่เรียกว่าเซโรโทนิน สารที่มีอิทธิพลต่อสภาวะอารมณ์ของมนุษย์ มีความเกี่ยวข้องกับความอยากอาหาร ความเจ็บปวด และการนอนหลับ มีการศึกษาพบว่า ทริปโตเฟน คือสารที่ช่วยลดความเครียด ช่วยบรรเทาอาการไมเกรน และช่วยปรับปรุงสุขภาพจิตของเราได้ ทั้งยังช่วยส่งเสริมการนอนหลับของเราด้วย ดังนั้น ความสำคัญของกรดอะมิโน คือ ส่งผลต่อการนอนหลับและอารมณ์ของมนุษย์นั่นเอง
แหล่งอาหารที่พบ : นมและผลิตภัณฑ์จากนม เนื้อไก่ ไก่งวง เนื้อสัตว์
9. Valine
หน้าที่ของวาลีน กรดอะมิโนจำเป็น คือ ส่งเสริมการเจริญเติบโตของกล้ามเนื้อ ช่วยในการสร้างเนื้อเยื่อใหม่ และมีส่วนช่วยในการสร้างพลังงานให้กับร่างกาย นอกจากนี้ ยังจำเป็นสำหรับการเสริมสร้างสมาธิและความสงบทางอารมณ์ หากขาดกรดอะมิโนชนิดนี้ จะทำให้มีปัญหาด้านการนอนหลับและทำให้ขาดสมาธิได้
แหล่งอาหารที่พบ : ถั่วเหลือง ชีส ถั่วลิสง เห็ด ธัญพืชไม่ขัดสี ผักชนิดต่างๆ
ทั้งนี้ กรดอะมิโนที่ไม่จำเป็นที่ร่างกายสามารถสร้างเองได้ มีอยู่ 11 ชนิดด้วยกัน ได้แก่ อาร์จินีน ซิสเทอีน กลูตามีน ไกลซีน โพรลีน ซีรีน ไทโรซีน อะลานีน แอสพาราจีน กรดแอสพาร์ติก และกรดกลูตามิก ซึ่งแต่ละชนิดก็มีหน้าที่แตกต่างกันไป และส่งผลต่อระบบการทำงานของร่างกายเช่นเดียวกัน
เกร็ดสุขภาพ : แหล่งอาหารที่ดีที่สุดของกรดอะมิโนจำเป็น ได้แก่ โปรตีนจากเนื้อสัตว์ ไม่ว่าจะเป็นเนื้อวัว เนื้อหมู เนื้อไก่ เนื้อเป็ด อาหารทะเล ไข่ และผลิตภัณฑ์จากนมต่างๆ สำหรับผู้ที่ไม่รับประทานเนื้อสัตว์ สามารถรับประทานผลิตภัณฑ์จากถั่วเหลือง เต้าหู้ เมล็ดพืช ธัญพืช ควินัว บัควีท เป็นต้น เพื่อให้ได้รับกรดอะมิโนที่จำเป็นอย่างเพียงพอในแต่ละวัน
ตอนนี้ก็ได้ทราบกันแล้วว่า กรดอะมิโน คืออะไร มีความจำเป็นต่อร่างกายของเราอย่างไร สามารถแบ่งได้เป็นกรดอะมิโนจำเป็น และกรดอะมิโนที่ไม่จำเป็น ซึ่งกรดอะมิโนจำเป็น จะได้รับจากการกินอาหารเท่านั้น ถ้าไม่อยากให้ร่างกายขาดกรดอะมิโนที่จำเป็นต่อร่างกาย ก็ต้องกินอาหารให้ครบหมู่ และให้ความสำคัญกับโปรตีนเป็นหลัก เพื่อที่ร่างกายจะได้รับสารอาหารอย่างครบถ้วน และมีสุขภาพแข็งแรงนะคะ
อ้างอิงข้อมูลบางส่วนจาก : healthline.com, medlineplus.gov, medicalnewstoday.com, webmd.com, my.clevelandclinic.org
Featured Image Credit : vecteezy.com/kitzcorner
ติดตามเราได้ที่ … เฟสบุ๊ค : เกร็ดสุขภาพ
