“เพื่อสุขภาพ” ชุมชนสุขภาพ เรื่องราวตรงใจ ตอบโจทย์ทุกช่วงวัย รุ่นไหนก็รัก ♡
ทำความรู้จักประโยชน์ต้นกล้วย ต้นไม้สารพัดคุณค่า เป็นประโยชน์กับสุขภาพ
ต้นกล้วยเป็นไม้ล้มลุกปลูกง่าย นอกจากนี้ยังเป็นพืชที่มีความผูกพันกับวิถีชีวิตคนไทยมาตั้งแต่โบราณ เพราะเรานำกล้วยมาใช้ประโยชน์ทุกส่วน ไม่ว่าจะเป็น ใบ ลำต้น กาบกล้วย เชือกกล้วย หรือการนำผลมากินและทำขนม เรียกได้ว่าประโยชน์ต้นกล้วยสำหรับคนไทยเรานั้นมีมากมาย อาจเรียกได้ว่าเป็นต้นกล้วยสารพัดประโยชน์เลยก็ว่าได้ เพราะฉะนั้นเราจึงอยากชวนทุกคนมารู้จักกันว่าต้นกล้วยมีประโยชน์อย่างไร พร้อมวิธีปลูกกล้วยแบบง่ายๆ สำหรับคนที่อยากลองปลูกกล้วยในบริเวณบ้านค่ะ
- ประโยชน์ต้นกล้วยที่เราควรรู้
- ใบกล้วยหรือใบตอง
ใบกล้วยหรือใบตองเป็นส่วนที่เราสามารถนำมาใช้ประโยชน์ได้หลากหลายมาก ในอดีตคนไทยใช้ใบตองรองศพ นอกจากนี้ยังใช้สำหรับประดิษฐ์สิ่งของที่ใช้ในพิธีกรรมต่างๆ เช่น กรวยดอกไม้ กระทงดอกไม้ หรือพานบายศรี เป็นต้น ส่วนการใช้งานในชีวิตประจำวัน มีทั้งการนำใบตองมาห่ออาหาร เนื่องจากในใบตองมีความชื้นตามธรรมชาติจึงช่วยรักษาความสดของอาหารเอาไว้ได้ สามารถนำไปปิ้ง ย่าง หรือนึ่งได้โดยไม่ละลายและไม่มีสารพิษตกค้าง นอกจากนี้ในปัจจุบัน มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ยังได้ทำการทดลองนำใบตองไปอัดแห้งหลายๆ ชั้นและทำเป็นภาชนะทางเลือกเพื่อใช้งานแทนโฟมอีกด้วย สมกับฉายาต้นกล้วยสารพัดประโยชน์จริงๆ ค่ะ
- ใบตองแห้ง
ใบตองสดใช้ทำภาชนะห่ออาหารและขนม ส่วนใบตองแห้งสามารถนำไปทำงานศิลปกรรมต่างๆ ได้ เช่น การนำไปทำรักสมุก (เนื้อวัสดุสำหรับปั้นขึ้นรูปชิ้นงานประเภทหนึ่ง) รักสมุกที่ทำจากใบตองแห้งจะช่วยเคลือบและปกป้องเนื้อไม้ ทำให้ผิวไม้เรียบ เป็นมันเงา และยังมีน้ำหนักเบาอีกด้วย
- กาบกล้วย
กาบกล้วยมีน้ำและความชื้นอยู่มาก สามารถฉีกเป็นเส้นๆ จากนั้นนำไปใช้เป็นเชือกกล้วยได้ ใช้มัดผักสด มัดสิ่งของ หรือสานทำเป็นก้นภาชนะก็ยังได้ ที่สำคัญในสมัยโบราณยังมีการนำกาบกล้วยมาทอเป็นเสื้อผ้าด้วยนะ
- ต้นกล้วย
สามารถหั่นเป็นท่อนๆ ทำเป็นทุ่นลอยน้ำ ใช้ทำกระทง หรือทำแพชั่วคราวได้ นอกจากนี้ยังสามารถใช้ส่วนเปลือกของลำต้นมาต้มทำเป็นยาสมุนไพรดับกระหายได้อีกด้วย
- ยางกล้วย
ยางของต้นกล้วยใช้ย้อมผ้าหรือย้อมเส้นด้ายทอผ้าได้ดี เนื่องจากมีสีน้ำตาลที่ไม่ตก ไม่ลอก ให้สีติดทนนาน
- หัวปลี
หัวปลีกล้วยเป็นส่วนที่สามารถนำไปปรุงอาหารได้ เช่น ยำหัวปลีหรือต้มยำหัวปลี นอกจากนี้ยังใช้ทำแกงหรือต้มยำได้อร่อย มีธาตุเหล็กสูง ช่วยบำรุงเลือด ขับน้ำนม ลดระดับน้ำตาลในเลือด ช่วยบรรเทาโรคกระเพาะและยังต้านอาการซึมเศร้าได้ดี
- ผลกล้วย
กล้วยดิบมีรสฝาด นำมากินเป็นเครื่องเคียงอาหารได้หลายชนิด หรือจะนำไปตากแห้งแล้วบดเป็นผง ใช้ชงดื่มเป็นยาสมุนไพรบรรเทาอาการกรดไหลย้อนก็ได้ ส่วนกล้วยสุกจะกินสดๆ หรือนำไปแปรรูปเป็นอาหารและขนมก็ทำได้หลายอย่าง ถือเป็นหนึ่งในส่วนประกอบหลักของอาหารและขนมไทยหลายชนิด เช่น กล้วยบวดชี กล้วยทอด กล้วยแขก เป็นต้น
เกร็ดสุขภาพ : กล้วยเป็นผลไม้ที่สามารถกินได้ทุกฤดูเนื่องจากออกผลได้ตลอดปี แต่ก็มีอาหารหน้าร้อนหลายอย่างที่เหมาะกับการนำกล้วยไปเป็นส่วนประกอบ เช่นขนมหวานอย่างไอศกรีม เครปเย็น กล้วยเชื่อม กล้วยปิ้งราดกะทิ หรือน้ำแข็งไสใส่กล้วย เป็นต้น ในกล้วยมีวิตามินและแร่ธาตุสูงมาก อุดมไปด้วยโพแทสเซียม ฟอสฟอรัส แมกนีเซียม และธาตุเหล็ก ช่วยเพิ่มพลังให้สมองและร่างกาย ทำให้ร่างกายสดชื่นเพราะมีน้ำตาลจากธรรมชาติด้วย
- วิธีปลูกกล้วย ปลูกง่าย ขยายพันธุ์เร็ว
ได้รู้จักประโยชน์ต้นกล้วยไปแล้ว คราวนี้เราลองมาดูวิธีการปลูกกล้วยแบบง่ายๆ สำหรับผู้ที่สนใจดีกว่าค่ะ
- ระยะห่างในการปลูก
ก่อนปลูกกล้วยต้องดูก่อนว่าเรามีพื้นที่มากน้อยแค่ไหน หากมีพื้นที่มากสามารถเว้นระยะห่างเพื่อปลูกกล้วยเป็นกอๆ ได้ เพราะกล้วยเป็นพืชที่มีใบยาวจึงไม่ควรปลูกติดกันเกินไป แต่หากพื้นที่จำกัด อาจเลือกปลูกแค่ต้นเดียวหรือกอเดียวก็ได้ เพราะกล้วยจะแตกหน่อเองตามธรรมชาติ แม้จะปลูกกอเดียวก็สามารถใช้ประโยชน์ต้นกล้วยได้อย่างเต็มที่แน่นอน
- เตรียมการปลูก
เริ่มเตรียมพื้นที่โดยขุดหลุมกว้างประมาณ 50 เซนติเมตร ลึก 50 เซนติเมตร จากนั้นตกดินทิ้งไว้ 5 – 7 วัน นำดินที่ตากไปรองก้นหลุ่ม โรยด้วยปุ๋ยคอกหรือปุ๋ยหมัก แล้วจึงวางหน่อกล้วยลงไป ให้หน่อโผล่พ้นดินประมาณ 10 เซนติเมตรจากนั้นกลบหน้าดินให้เรียบร้อย หากพื้นที่ปลูกเป็นดินเหนียวควรทำร่องดินรอบๆ หลุมสำหรับระบายน้ำด้วยนะคะ
- กำจัดหน่อ
เมื่อต้นกล้วยอายุได้ 5 – 6 เดือนจะเริ่มแตกหน่อยใหม่ๆ ขึ้น เราควรเอาหน่อเหล่านี้ออกบ้างเพื่อไม่ให้แย่งอาหารจากต้นแม่และเก็บไว้ 1 – 2 หน่อเพื่อใช้ช่วยพยุงต้นแม่เวลาลมแรงเท่านั้น วิธีการกำจัดหน่อก็คือใช้มีดตัดหรือคว้านหน่อที่อยู่เหนือดินออกจากนั้นราดน้ำมันก๊าดลงไปเพื่อไม่ให้หน่อเจริญเติบโตได้อีก ส่วนหน่อที่ตัดออกสามารถนำไปทำอาหารสัตว์ได้ นอกจากการกำจัดหน่อแล้วอย่าลืมหมั่นตัดใบที่แห้งออกเพื่อไม่ให้เป็นที่สะสมของเชื้อโรคต่างๆ ด้วย
- การให้ปุ๋ย
กล้วยต้องการธาตุอาหารสูงมากเพราะการติดผลขึ้นอยู่กับอาหารในดินและน้ำ ดังนั้นจึงต้องหมั่นบำรุงด้วยปุ๋ยคอกและปุ๋ยหมักอย่างน้อยเดือนละครั้ง ควบคู่กับการให้ปุ๋ยยูเรียเพื่อเพิ่มธาตุไนโตรเจนในดิน
- การให้ผล
การให้ผลเป็นหนึ่งในประโยชน์ต้นกล้วย ซึ่งกล้วยแต่ละชนิดก็มีระยะเวลาให้ผลต่างกัน ส่วนใหญ่จะเริ่มออกผลครั้งแรกเมื่ออายุประมาณ 5 – 6 เดือน
เกร็ดสุขภาพ : ประโยชน์ต้นกล้วยมีหลากหลายเพราะกล้วยเป็นพืชที่สามารถนำมาใช้ประโยชน์ได้ทุกส่วน นอกจากนี้ผลกล้วยยังเป็นอาหารมากคุณค่า ชาวอินเดียเชื่อว่ากล้วยมีประโยชน์ต่อกระเพาะอาหาร ช่วยบำรุงกระเพาะและลำไส้ ซึ่งภายหลังมีการพิสูจน์ทางวิทยาศาสตร์แล้วว่ากล้วยสารแทนนินในกล้วยน้ำว้าดิบมีส่วนช่วยบรรเทาโรคกระเพาะได้จริง เรียกได้ว่าเป็นต้นกล้วยสารพัดประโยชน์จริงๆ ค่ะ
ประโยชน์ต้นกล้วยมีหลากหลาย นำมาใช้ได้ทุกส่วนทั้งใบ ลำต้น กาบ หน่อ และผล แม้แต่ยางกล้วยเองยังสามารถนำมาใช้ได้ ถือเป็นหนึ่งในพืชสารพัดประโยชน์ที่อยู่คู่คนไทยมาอย่างยาวนาน เป็นพืชหลักที่คนไทยใช้ประโยชน์ในชีวิตประจำวันหลายๆ ด้าน ไม่แพ้ข้าวหอมมะลิแดงประโยชน์มากมายที่เป็นอาหารหลักของคนไทยเลยค่ะ
อ้างอิงข้อมูลบางส่วนจาก : saranukromthai.or.th, technologychaoban.com
ติดตามเราได้ที่ … เฟสบุ๊ค : เกร็ดสุขภาพ
