“เพื่อสุขภาพ” ชุมชนสุขภาพ เรื่องราวตรงใจ ตอบโจทย์ทุกช่วงวัย รุ่นไหนก็รัก ♡
เช็ก ! วิธีป้องกันอัลไซเมอร์ สมองเสื่อมป้องกันได้แค่ทำตามนี้ !
อัลไซเมอร์เป็นสาเหตุสำคัญของภาวะสมองเสื่อมในผู้สูงอายุ โดยมีผู้ป่วยมากกว่า 30 ล้านคนทั่วโลก เป็นปัญหาสาธารณสุขที่สำคัญในหลายประเทศ โรคอัลไซเมอร์เป็นหนึ่งในโรคที่ผู้คนต้องการหลีกเลี่ยงมากที่สุด แต่เนื่องจากยังไม่ทราบสาเหตุที่แน่ชัดของโรค จึงไม่มีทางป้องกันได้อย่างแน่นอน แต่วิถีชีวิตที่มีสุขภาพดีก็สามารถช่วยลดความเสี่ยงต่างๆ ของคุณได้ ทั้งยังช่วยลดความเสี่ยงโรคหัวใจและหลอดเลือดอีกด้วย เพราะโรคหัวใจ และหลอดเลือดมีความเชื่อมโยงกับความเสี่ยงที่เพิ่มขึ้นของโรคอัลไซเมอร์และภาวะสมองเสื่อมในหลอดเลือด และเพื่อลดความเสี่ยงที่จะเกิดภาวะเหล่านี้เรามี วิธีป้องกันอัลไซเมอร์ มาแนะนำกันค่ะ
อัลไซเมอร์ป้องกันได้ ! รวมวิธีป้องกันอัลไซเมอร์ แค่สุขภาพดี ก็ป้องกันได้มากกว่า
อัลไซเมอร์ (Alzheimer’s disease) เป็นโรคสมองเสื่อมชนิดหนึ่ง ที่มีลักษณะสำคัญคือ การสูญเสียการทำงานของเซลล์สมองอย่างรุนแรงและต่อเนื่อง ส่งผลให้เกิดภาวะสมองเสื่อมลง มีอาการหลัก เช่น ภาวะสมาธิสั้น หน่วยความจำถดถอย ลืมเรื่องราวที่เพิ่งเกิดขึ้น มีปัญหาในการรับรู้ การคิดวิเคราะห์ การตัดสินใจ และการแก้ปัญหา มีปัญหาด้านภาษา ลืมคำศัพท์ พูดประโยคสับสน สับสนในเรื่องเวลา สถานที่ และบุคคล มีปัญหาในการประกอบกิจวัตรประจำวัน เช่น แต่งตัว รับประทานอาหาร อาบน้ำ ซึ่งอาการจะค่อยๆ กำเริบมากขึ้นเรื่อยๆ ทำให้ผู้ป่วยไม่สามารถดูแลตัวเองได้ในที่สุด โรคนี้ไม่มีทางรักษาให้หายขาด แต่สามารถชะลอการดำเนินของโรคได้บ้างด้วยการรักษาเชิงประคับประคอง
อัลไซเมอร์เกิดจากอะไร ?
อัลไซเมอร์เกิดจากอะไร ? เกิดจากการสร้างโปรตีนที่ผิดปกติในและรอบๆ เซลล์สมอง ซึ่งโปรตีนชนิดหนึ่งที่เกี่ยวข้องเรียกว่า amyloid โดยจะสะสมเป็นแผ่นโลหะรอบเซลล์สมอง และโปรตีนอีกชนิดหนึ่งเรียกว่า tau ซึ่งสะสมอยู่ในเซลล์สมองของเรา แม้ว่าจะไม่ทราบแน่ชัดว่าอะไรเป็นสาเหตุให้กระบวนการนี้เริ่มต้นขึ้น แต่เมื่อเซลล์สมองได้รับผลกระทบก็จะมีสารเคมีที่เรียกว่าสารสื่อประสาท ที่เกี่ยวข้องกับการส่งข้อความหรือสัญญาณระหว่างเซลล์สมองนั้นลดลงไปด้วย เมื่อเวลาผ่านไปพื้นที่ต่างๆ ของสมองจะหดตัวลง พื้นที่แรกที่ได้รับผลกระทบเป็นส่วนที่มีผลต่อความทรงจำนั่นเอง
ซึ่งปัจจัยที่สามารถเพิ่มความเสี่ยงในการเกิดโรคได้ก็คือ อายุ อายุเป็นปัจจัยที่สำคัญที่สุดเพียงอย่างเดียว โอกาสในการเป็นโรคอัลไซเมอร์จะเพิ่มขึ้นเป็นสองเท่าทุกๆ 5 ปีหลังจากที่คุณอายุ 65 ปี แต่ไม่ใช่แค่ผู้สูงอายุที่มีความเสี่ยงต่อการเป็นโรคอัลไซเมอร์เท่านั้น เพราะประมาณ 1 ใน 20 คนที่มีอาการนี้อายุต่ำกว่า 65 ปี โดยโรคนี้เรียกว่าโรคอัลไซเมอร์ในระยะเริ่มแรก และอาจส่งผลต่อคนที่มีอายุประมาณ 40 ปีได้เช่นกัน นอกจากนี้ปัจจัยเสี่ยงอื่นๆ ได้แก่ ประวัติครอบครัวมีคนเป็นโรคอัลไซเมอร์ มีอาการบาดเจ็บที่บริเวณศีรษะ เป็นโรคหัวใจและหลอดเลือด และผู้ที่เป็นดาวน์ซินโดรมก็มีความเสี่ยงสูงที่จะเป็นโรคอัลไซเมอร์เช่นกัน
เกร็ดสุขภาพ : สัญญาณและอาการของโรคอัลไซเมอร์ เช่น อาจลืมการสนทนาหรือเหตุการณ์ล่าสุด และลืมชื่อสถานที่และวัตถุ เมื่อภาวะนี้พัฒนาขึ้นปัญหาความจำจะรุนแรงขึ้นและมีอาการอื่นๆ ตามมาได้ เช่น สับสน หรือหลงทางในที่คุ้นเคย มีปัญหาเกี่ยวกับการพูดและภาษา มีบุคลิกภาพเปลี่ยนแปลงไป อาทิ ก้าวร้าว เรียกร้อง และสงสัยผู้อื่น เกิดภาพหลอน ที่เห็นหรือได้ยินสิ่งที่ไม่มี
วิธีป้องกันอัลไซเมอร์ มีอะไรบ้าง ?
ได้รู้กันไปแล้วว่าอัลไซเมอร์เกิดจากอะไร คราวนี้เรามาดูถึงวิธีป้องกันอัลไซเมอร์กันต่อบ้างนะคะ
1. รักษาระดับน้ำหนัก
การลดน้ำหนักหรือรักษาน้ำหนักไว้คือวิธีป้องกันโรคอัลไซเมอร์ได้ เพราะโรคอ้วนจะเพิ่มโอกาสในการเป็นโรคอัลไซเมอร์นั่นเอง แนะนำให้กินอาการที่เน้นโปรตีน ลดไขมันและคาร์โบไฮเดรต อย่างเช่น ไข่ลวก เพราะประโยชน์ไข่ลวกนอกจากจะแคลอรี่ต่ำแล้ว ยังช่วยบำรุงสมองและระบบประสาท ทั้งยังช่วยในเรื่องของความจำด้วยค่ะ
2. ออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ
วิธีป้องกันโรคอัลไซเมอร์ที่ดีคือ ออกกำลังกาย เพราะเมื่อคุณออกกำลังกายแม้เพียงเล็กน้อย เลือดจะไหลเวียนไปยังสมองมากขึ้น ทำให้สมองของคุณมีสุขภาพที่ดีขึ้นด้วย ลองตั้งเป้าออกกำลังกายอย่างน้อย 30 นาที เป็นเวลา 5 วันขึ้นไปต่อสัปดาห์ และอย่าลืมดื่มน้ำก่อนและหลังออกกำลังกายด้วยเพื่อชดเชยเหงื่อที่เสียไป และการดื่มน้ำวันละกี่ลิตรให้ได้นั้นก็ขึ้นอยู่กับปัจจัยต่างๆ และสุขภาพโดยรวมด้วยค่ะ
เกร็ดสุขภาพ : การออกกำลังกายเป็นประจำเป็นวิธีที่ดีที่สุดวิธีหนึ่งในการลดความเสี่ยงที่จะเป็นโรคสมองเสื่อม ทั้งยังดีต่อหัวใจ ระบบไหลเวียนโลหิต น้ำหนัก และสุขภาพจิตของคุณอีกด้วย แต่สิ่งสำคัญคือต้องหาวิธีออกกำลังกายที่เหมาะกับคุณ เช่น กิจกรรมแอโรบิก ในแต่ละสัปดาห์คุณควรตั้งเป้าหมายไว้อย่างใดอย่างหนึ่ง ไม่ว่าจะเป็นเดินเร็ว ขี่จักรยาน วิ่งจ๊อกกิ้ง ว่ายน้ำเร็ว หรือขี่จักรยานขึ้นเขา
3. ฝึกสมอง
การทำให้จิตใจให้ตื่นตัวอยู่เสมอคือ วิธีป้องกันอัลไซเมอร์ ที่ช่วยลดความเสี่ยงของภาวะสมองเสื่อมได้ เช่น เรียนรู้ภาษาอื่นๆ เพิ่มเติม เล่นเกมปริศนาอักษรไขว้หรือทำแบบทดสอบต่างๆ เล่นเกมไพ่หรือเกมกระดาน อ่านหนังสือที่ท้าทายอย่างนิยายหรือสารคดี นอกจากนี้การพูดคุยและสื่อสารกับผู้อื่นอาจช่วยลดความเสี่ยงต่อโรคอัลไซเมอร์ได้ เช่น การเป็นอาสาสมัคร หรือการเข้าร่วมชมรมต่างๆ หรือทำกิจกรรมร่วมกับผู้อื่น
4. หลีกเลี่ยงการสูบบุหรี่
หากคุณสูบบุหรี่จะมีความเสี่ยงที่จะเป็นโรคสมองเสื่อมหรือโรคอัลไซเมอร์มากขึ้น และยังเพิ่มความเสี่ยงต่อภาวะอื่นๆ เช่น เบาหวานชนิดที่ 2 โรคหลอดเลือดสมอง มะเร็งปอด และมะเร็งอื่นๆ เพราะการสูบบุหรี่ส่งผลเสียอย่างมากต่อการไหลเวียนของเลือดทั่วร่างกาย รวมถึงหลอดเลือดในสมอง หัวใจ และปอดด้วยค่ะ
5. ลดเครื่องดื่มแอลกอฮอล์
การดื่มแอลกอฮอล์มากเกินไปจะเพิ่มความเสี่ยงต่อการเป็นโรคอัลไซเมอร์ได้เช่นกัน ควรตั้งเป้าที่จะดื่มไม่เกิน 14 หน่วยต่อสัปดาห์ หากดื่มมากกว่านี้เป็นประจำอาจเสี่ยงที่สมองจะถูกทำลายจากแอลกอฮอล์ได้ ลองเปลี่ยนเป็นเครื่องดื่มที่มีแอลกอฮอล์ต่ำหรือไม่มีแอลกอฮอล์แทน
6. กินอาหารเพื่อสุขภาพหัวใจ
การกินอาหารเพื่อสุขภาพหัวใจเป็นหนึ่งในวิธีป้องกันโรคอัลไซเมอร์ ด้วยการกินอาหารที่สมดุลและดีต่อสุขภาพ บริโภคผักและผลไม้ให้มากขึ้น โดยเฉพาะผลไม้ที่อุดมไปด้วยวิตามินซี เพราะสรรพคุณวิตามินซีจะช่วยลดความดันโลหิตได้ ก็จะทำให้มีความเสี่ยงสมองเสื่อมน้อยลง รวมถึงธัญพืชไม่ขัดสี โปรตีนไร้ไขมัน และผลิตภัณฑ์จากนมไขมันต่ำ ควรจำกัดไขมันอิ่มตัวที่พบในเนื้อสัตว์และผลิตภัณฑ์จากนมที่มีไขมันเต็มส่วน ลดน้ำตาลและโซเดียม เพื่อให้ลดความเสี่ยงต่างๆ ที่จะนำไปสู่โรคอัลไซเมอร์ได้
7. วัดค่าต่างๆ เป็นประจำ
หมั่นตรวจสอบให้แน่ใจว่าความดันโลหิต น้ำตาลในเลือด และคอเลสเตอรอลของคุณอยู่ในเกณฑ์ปกติ และได้ควบคุมผ่านการทดสอบสุขภาพเป็นประจำ เพราะมีความสัมพันธ์ระหว่างโรคอัลไซเมอร์กับสภาวะต่างๆ เช่น ความดันโลหิตสูง คอเลสเตอรอลสูง เบาหวานชนิดที่ 2 และโรคหัวใจ หมั่นตรวจเช็คอยู่เสมอ และหากมีความผิดปกติให้รีบพบแพทย์เพื่อจัดการปัญหาสุขภาพที่คุณมีได้ทัน
8. หากิจกรรม พบปะผู้คนอยู่เสมอ
การสร้างปฏิสัมพันธ์ทางสังคม และมีกิจกรรมพบปะผู้คนอย่างสม่ำเสมอนั้น ช่วยป้องกันอัลไซเมอร์ได้หลายๆ อย่าง ไม่ว่าจะเป็น
- กระตุ้นการทำงานของสมอง เมื่อได้พูดคุย แลกเปลี่ยนความคิดเห็น ฟังและตอบโต้กลับ จะช่วยให้สมองได้ฝึกทักษะด้านภาษา การรับรู้ การคิดวิเคราะห์ ซึ่งจะช่วยชะลอการเสื่อมของสมอง
- ลดความเครียดและภาวะซึมเศร้า การได้พบปะสังสรรค์กับผู้อื่นทำให้รู้สึกผ่อนคลาย มีกำลังใจ ช่วยลดความเครียดและป้องกันภาวะซึมเศร้า ซึ่งเป็นปัจจัยเสี่ยงของอัลไซเมอร์
- ได้ออกกำลังกายทางสังคม เมื่อได้พบปะพูดคุยกับผู้อื่น จะได้ใช้ทักษะทางสังคม เช่น การฟัง การสบตา การแสดงอารมณ์ เป็นการออกกำลังกายสมองในด้านสังคม
- มีแรงจูงใจในการดูแลสุขภาพตัวเอง เมื่อได้พบปะสังสรรค์กับผู้อื่น จะมีแรงจูงใจที่จะดูแลสุขภาพตนเอง เพื่อให้มีสมรรถภาพที่ดีในการเข้าสังคม
- ช่วยรักษาสมรรถภาพทางปัญญาไว้ การมีปฏิสัมพันธ์ทางสังคมจะกระตุ้นการคิด การใช้ภาษา และการเรียนรู้สิ่งใหม่ๆ ซึ่งจะช่วยรักษาสมรรถภาพทางปัญญาไว้
ดังนั้น การมีปฏิสัมพันธ์ทางสังคมอย่างสม่ำเสมอจึงเป็นส่วนสำคัญในการฝึกสมองและชะลอความเสื่อมของสมองลง ช่วยลดความเสี่ยงต่อการเป็นอัลไซเมอร์ได้
ได้รู้ถึงวิธีป้องกันอัลไซเมอร์กันไปแล้วนะคะ ถึงเวลาแล้วที่คุณจะต้องหันมาดูแลสุขภาพให้มากขึ้น ยิ่งเมื่อมีอายุเพิ่มขึ้นยิ่งต้องดูแลมากเป็นพิเศษ นอกจากเราทำตามวิธีเหล่านี้จะช่วยให้เราลดความเสี่ยงของโรคอัลไซเมอร์หรือภาวะสมองเสื่อมได้แล้วนั้น ยังช่วยให้เราห่างไกลจากโรคต่างๆ ได้อีกด้วยนะคะ
ติดตามเราได้ที่ … เฟสบุ๊ค : เกร็ดสุขภาพ
