“เพื่อสุขภาพ” ชุมชนสุขภาพ เรื่องราวตรงใจ ตอบโจทย์ทุกช่วงวัย รุ่นไหนก็รัก ♡
หยุดหายใจขณะหลับ สาเหตุ เกิดจากอะไร ? อันตรายแค่ไหน ดูแลตัวเองยังไงได้บ้าง ?
เคยสงสัยกันมั้ย ? ในทุกๆ เช้าที่ตื่นนอนทำไมถึงไม่เคยรู้สึกสดชื่นเลย ทั้ง ๆ ที่ก็นอนไว นอนครบ 8 ชั่วโมงหรือเกินด้วยซ้ำ นอกจากจะไม่รู้สึกไม่เฟรชแล้ว ซ้ำยังรู้สึกปวดหัวระหว่างวันอีกด้วย ซึ่งอาการเหล่านี้อาจไม่ได้รุนแรงอะไร แต่รู้มั้ยว่า ความจริงแล้วอาจเป็นหนึ่งในสัญญาณของ ‘ภาวะหยุดหายใจขณะหลับ’ เพื่อให้เข้าใจกันมากขึ้น ทีมเพื่อสุขภาพจะพาทุกคนส่องโรค หยุดหายใจขณะหลับ สาเหตุ เกิดจากอะไร เพื่อให้ทุกคนสังเกตอาการและรักษาได้อย่างทันท่วงที
โรค หยุดหายใจขณะหลับ สาเหตุ หลักคืออะไร และทำไมเราควรระวัง ?
การหยุดหายใจขณะหลับ สาเหตุนั้นเป็นผลที่ตามมาของภาวะนอนกรน ถ้าใครที่นอนกรนเพียงอย่างเดียวถือว่าไม่เป็นปัญหา แต่ถ้าเริ่มหายใจผิดปกติ อาจต้องระมัดระวังให้ดี สาเหตุหลักๆ ของภาวะหยุดหายใจขณะหลับนั้น เกิดขึ้นจากร่างกายของเราในส่วนของ ‘ทางเดินหายใจส่วนบนตีบแคบลง’ และเราก็ต่อสู้ด้วยการ ‘หายใจให้มากขึ้น’ แต่กลับกลายเป็นว่าทางนั้น ‘แคบลงกว่าเดิม’ จากความดันภายในที่เพิ่มสูงขึ้น จนทำให้เกิดภาวะหยุดหายใจขณะหลับในท้ายที่สุด ส่งผลให้ออกซิเจนในเลือดน้อย สมองก็ได้รับออกซิเจนน้อยลงตามไปด้วย
อย่างไรก็ตาม การเกิดภาวะหยุดหายใจขณะหลับ ไม่ได้สิ้นสุดเพียงแค่โรคเดียว แต่อาจนำไปสู่โรคร้ายหรือความผิดปกติต่อร่างกายเราในหลายๆ ด้าน เช่น ภาวะหัวใจเต้นผิดปกติ โรคความดันโลหิตสูง หลอดเลือดในสมองตีบ โรคเบาหวาน อาการกรดไหลย้อน ความสามารถในการจดจำลดลง รวมไปถึงการเสื่อมสมรรถภาพทางเพศ
ดังนั้น ถ้าใครมีอาการหยุดหายใจขณะหลับ ควรรีบไปพบแพทย์เพื่อเร่งรักษาให้เร็วก็จะยิ่งดีต่อตัวเราเอง เพราะไม่ใช่แค่อาการหยุดหายใจขณะหลับจะดีขึ้น แต่ยังเป็นการป้องกันความบานปลายที่จะเกิดโรคอื่นๆ ได้ในอนาคตอีกด้วย
• ปัจจัยเสี่ยงหลัก
หยุดหายใจขณะหลับ สาเหตุก็สำคัญ แต่สำหรับการที่อาการจะเกิดขึ้นได้นั้นจะมีโอกาสเสี่ยงมากขึ้น ถ้าคุณมีลักษณะหรือพฤติกรรมเหล่านี้
- เป็นเพศชายที่อยู่ในช่วงอายุประมาณ 30-35 ปี
- เกิดภาวะอ้วน มีรอบคอกว้าง
- มีความดันโลหิตที่สูง
- มีลักษณะโครงสร้างของใบหน้าที่ผิดปกติ
- มีพฤติกรรมสูบบุหรี่และดื่มแอลกอฮอล์เป็นประจำ
- นอนไม่หลับและอาศัยทานยานอนหลับเป็นหลัก
- มีอาการภูมิแพ้หรือความผิดปกติในช่องจมูก
• อาการเบื้องต้นของหยุดหายใจขณะหลับ
หลังจากที่ได้ทราบว่า โรคหยุดหายใจขณะหลับ สาเหตุมาจากอะไรแล้ว สำหรับใครที่กำลังสงสัยว่าตัวเองอาจเป็นโรคหยุดหายใจขณะหลับอยู่นั้น มาเช็กลิสต์ไปพร้อมกันได้เลย !
- นอนกรน หากนอนคนเดียวให้ลองใช้แอปพลิเคชันตรวจจับ หรือสอบถามจากคนที่นอนด้วยกันว่ามีอาการผิดปกติขณะหลับหรือไม่
- หายใจเฮือก
- รู้สึกตัวง่าย ตื่นง่าย หลับไม่ลึกและไม่ค่อยสนิท
- ตื่นขึ้นมาปัสสาวะบ่อยในเวลากลางคืน
- ตอนเช้ารู้สึกสมองไม่ปลอดโปร่ง แถมยังปวดศีรษะ
- ง่วงนอนเวลากลางวัน แม้ว่าจะนอนอย่างเพียงพอ (อ่านข้อมูลเพิ่มเติมเกี่ยวกับ คนเราต้องนอนกี่ชั่วโมงเพิ่มเติมได้เลยค่ะ)
รู้จักโรคหยุดหายใจขณะหลับ สาเหตุ อาการเบื้องต้น รวมทั้งปัจจัยเสี่ยงกันไปแล้ว บอกเลยไม่ต้องกังวลกันไปเพราะมีทางรักษาและดูแลได้แน่นอน!
เกร็ดสุขภาพ : ในการนอนหลับหนึ่งคืน อาการหยุดหายใจขณะหลับไม่ได้เกิดขึ้นเพียงครึ่งเดียว แต่สามารถเกิดได้เป็น ‘หลายร้อยครั้ง’ เป็นสาเหตุให้การนอนขาดช่วงและนอนหลับได้ไม่ลึก
• หยุดหายใจขณะหลับ รักษาได้หรือไม่ ?
ขอย้ำอีกครั้งหนึ่งว่า หยุดหายใจขณะหลับ รักษาได้ ซึ่งมีหลากหลายวิธี ทั้งแบบที่ไม่ต้องผ่าตัด และผ่าตัดในกรณีที่มีความรุนแรง ไม่ว่าจะเป็น
- การรักษาด้วยเครื่องอัดอากาศแรงดันบวก (CPAP)
แต่ผู้ที่รักษาด้วยวิธีนี้จะต้องระวังอาการคัดจมูก ปากแห้ง คอแห้ง หรือลมรั่วจากออกมาจากหน้ากาก รวมถึงลมที่แรงเกินไป ซึ่งการรักษานี้ต้องใช้เวลาสักพักหนึ่งในการปรับตัวให้ร่างกายได้เคยชิน ผลลัพธ์หลังรักษาก็จะทยอยดีขึ้น
- การรักษาด้วยทันตอุปกรณ์ หรือเรียกอย่างง่ายว่า การใส่ฟันยางเหมาะสำหรับคนที่ยังมีภาวะหยุดหายใจขณะหลับ สาเหตุและระดับไม่รุนแรง การรักษาจึงจะเห็นผล แต่อาจเกิดปัญหาจากการใส่ฟันยางได้ ไม่ว่าจะเป็นน้ำลายที่ผลิตเยอะเกินไป มีอาการปวดขากรรไกร และมีรูปแบบการสบฟันเปลี่ยนไปจากเดิม
- การผ่าตัด สำหรับการหยุดหายใจขณะหลับ สาเหตุและอาการรุนแรงนั้น อาจจะต้องรักษาโดยการผ่าตัด โดยแพทย์จะใช้วิธีการผ่าตัดทางเดินหายใจในหลายส่วนขึ้นอยู่กับแต่ละบุคคล ได้แก่ จมูก ลิ้นไก่ โคนลิ้น และเลื่อนขากรรไกร
• วิธีการดูแลตัวเองเมื่อมีอาการหยุดหายใจขณะหลับ
อย่างที่ได้อธิบายแล้วว่า ส่วนหนึ่งภาวะหยุดหายใจขณะหลับ สาเหตุหนึ่งในนั้นก็คือ ‘การนอนกรน’ เราก็สามารถดูแลตัวเองในเบื้องต้นได้ ดังนี้
- เลี่ยงการนอนในท่าหงายตัว เน้นนอนท่าตะแคงแทน
- พยายามคุมน้ำหนักให้อยู่ในเกณฑ์ปกติ โดยออกกำลังกาย หรือฝึกกล้ามเนื้อคอหอยเพิ่มเติม
- งดการดื่มแอลกอฮอล์ก่อนนอนประมาณ 4 ชั่วโมง เนื่องจากมีฤทธิ์กดการหายใจ
- หยุดกินยานอนหลับ เพราะทำให้การนอนหลับแย่ลง รวมไปถึงกดการหายใจ (นอนไม่หลับควรปรึกษาแพทย์ในด้านนี้เพิ่มเติม)
รวมถึง ‘การง่วงนอน’ อย่างผิดปกติ เป็นอาการที่ตามมาของภาวะหยุดหายใจขณะหลับนั้น แนะนำว่าถ้าเกิดขึ้นระหว่างขับรถ ให้หยุดขับและจอดข้างทางทันที หรือเปลี่ยนคนขับถ้าเป็นไปได้ เพื่อป้องกันไม่ให้เกิดอุบัติเหตุรุนแรงที่อาจเกิดขี้น
เกร็ดสุขภาพ : ภาวะหยุดหายใจขณะหลับนี้พบในผู้ชายมากกว่า โดยนับเป็น 4% ในเพศชาย และแค่ 2% ในเพศหญิง อีกทั้งยังพบได้ในเด็กเช่นกัน อาการง่วงหาวระหว่างวันดูปกติทำให้หลายคนไม่รู้ตัวว่ากำลังเผชิญกับหยุดหายใจขณะหลับ รักษาไม่ตรงจุดถ้าไม่ได้รับการตรวจ
อย่างไรก็ดีหยุดหายใจขณะหลับ สาเหตุก็ได้ทราบกันไปแล้ว รวมไปจนเช็กลิสต์อาการ และรู้วิธีรักษา ถึงแม้จะมีวิธีที่สามารถดูแลตัวเองเบื้องต้นได้ก็ตาม แต่การพบแพทย์และได้ตรวจเช็กอย่างละเอียดเป็นวิธีที่ดีที่สุดค่ะ
อ้างอิงข้อมูลบางส่วนจาก : si.mahidol.ac.th, mayoclinic.org, rama.mahidol.ac.th
Featured Image Credit : freepik.com/tirachardz
ติดตามเราได้ที่ … เฟสบุ๊ค : เกร็ดสุขภาพ
